หลักการเบื้องต้นของศาสตร์ในมนุษยศาสตร์ : หน้า 25/373

2.2 หลักการเบื้องต้นของแต่ละศาสตร์ จากที่กล่าวมาในหัวข้อที่หนึ่งจะเห็นว่า ศาสตร์ทั้งปวงในทางโลกแบ่งออกเป็น 3 หมวด วิชาใหญ่ๆ คือ มนุษยศาสตร์ สังคมศาสตร์ และ วิทยาศาสตร์ ในแต่ละหมวดวิชาก็จะมีศาสตร์ ย่อยลงไปอีกมากมาย ในที่นี้จะนำเสนอหลักการเบื้องต้นของศาสตร์ที่สำคัญจำนวน 7 ศาสตร์ คือ มนุษยศาสตร์ รัฐศาสตร์ นิติศาสตร์ เศรษฐศาสตร์ วาทศาสตร์ วิทยาศาสตร์ และแพทยศาสตร์ ซึ่งจะใช้ในการเปรียบเทียบกับความรู้ในพระไตรปิฎกในบทอื่น ๆ เป็นลำดับต่อไป 2.2.1 มนุษยศาสตร์ 1.) ความหมายของมนุษยศาสตร์ วิชามนุษยศาสตร์มีบทบาทสำคัญในด้านการศึกษามาเป็นเวลานานตั้งแต่สมัยกรีก โบราณ ชาวกรีกมีความเชื่อว่า ในบรรดาสิ่งมหัศจรรย์ของโลก ไม่มีสิ่งใดมหัศจรรย์เท่ากับมนุษย์ คำว่า มนุษยศาสตร์ เทียบได้กับคำว่า Humanities ในภาษาอังกฤษ ซึ่งมาจากภาษาละตินว่า humanitas หมายถึง เรื่องราวของมนุษย์หรือความเป็นมนุษย์ ในปัจจุบันวิชามนุษยศาสตร์ได้พัฒนาจากอดีตไปมาก จึงทำให้ความหมายหรือคำจำกัด ความของ “มนุษยศาสตร์” แตกต่างจากในอดีตไปบ้าง แต่ถึงกระนั้นก็ยังมุ่งเน้นในเรื่องมนุษย์ อุไรวรรณ ธนสถิตย์ ได้ให้ความหมาย “มนุษยศาสตร์” ไว้ว่า เป็นหมวดวิชาที่เรียนเรื่องเกี่ยวกับ มนุษย์และการแสดงออกเกี่ยวกับตัวเองเป็นวิชาที่ว่าด้วย “โลกภายในของมนุษย์” อันได้แก่ ความรู้สึกนึกคิด จริยธรรม และการสื่อสาร เป็นต้น วิทย์ วิศทเวทย์ ให้ความหมายมนุษยศาสตร์ไว้ว่า เป็นวิชาที่ศึกษาถึงสิ่งที่มนุษย์คิด ทำ ใฝ่ฝัน จินตนาการและรู้สึก ดังนั้นวิชานี้จึงปรากฏเป็นวิชาวรรณคดี ศิลปะ ปรัชญา ศาสนา ประวัติศาสตร์ คือ ศึกษามนุษย์ในฐานะที่มนุษย์มิได้เป็นสัตว์ชีววิทยา (วิทยาศาสตร์) หรือ สัตว์สังคม (สังคมศาสตร์) แต่ศึกษามนุษย์ในฐานะเป็นตัวเอง มนุษยศาสตร์ คือ การศึกษาที่ เกี่ยวข้องโดยตรงกับความเป็นมนุษย์เพื่อความเจริญงอกงามของความเป็นมนุษย์และเพื่อการอยู่ ร่วมกันอย่างเป็นสุขของมนุษย์... "อุไรวรรณ ธนสถิตย์. (2530), “หลักมนุษยศาสตร์” หน้า 13-14. 2 วิทย์ วิศทเวทย์. (2528). “การศึกษาวิชามนุษยศาสตร์ : ขอบเขตและจุดมุ่งหมายฯ” หน้า 31. * อรสา ไทยานนท์. (2550), “เทคโนโลยีมนุษยศาสตร์” [ออนไลน์]. 14 DOU สรรพ ศ า ส ต ร์ ในพระไตรปิฎก