บุญและการสร้างฐานะทางการเงิน : หน้า 222/373

บุญเป็นหลักการขวนขวายสร้างฐานะเป็นส่วนเสริม การที่ใครจะมีฐานะร่ำรวยหรือยากจนขึ้นอยู่กับบุญเป็นหลัก ส่วนการขวนขวายสร้าง ฐานะจะเป็นเพียงส่วนเสริม เพราะแม้จะปฏิบัติตามหลักการขวนขวายสร้างฐานะข้างต้นอย่าง เคร่งครัด ไม่ขาดตกบกพร่อง แต่ก็ไม่ได้ประสบความสำเร็จเหมือนกันทุกคน บางคนสำเร็จมาก ร่ำรวยมาก บางคนสำเร็จน้อย ร่ำรวยน้อย ส่วนบางคนแค่พอมีพอกิน ในขณะที่บางคนไม่ค่อย จะประสบความสำเร็จเอาเสียเลยก็มี จะสังเกตเห็นได้จากชาวโลกในปัจจุบัน หลายๆ คนตื่นแต่เช้าลุกขึ้นมาทำมาหากิน อาบเหงื่อต่างน้ำ หนักเอาเบาสู้ ทำงานหนักตลอดทั้งวัน กว่าจะเสร็จงานได้กลับบ้านกินข้าว พักผ่อนก็มืดค่ำ แม้จะทำอย่างนี้อยู่หลายปี แต่ดูเหมือนว่าความขวนขวายที่ทุ่มลงไปนั้น จะไม่ ค่อยได้สัดส่วนกับผลตอบแทนที่ได้รับ กล่าวคือ ทำมากแต่ได้น้อย เหตุที่เป็นอย่างนี้เพราะบุญ ที่สั่งสมมามีน้อย ในขณะที่บางคนดูเหมือนว่าหยิบจับอะไรก็เป็นเงินเป็นทองไปหมด ยิ่งขยันมากยิ่งรวย มาก ขยันน้อยก็รวยน้อยลงมาหน่อย บางคนมีสมบัติให้กินใช้ไม่หมดไปตลอดชีวิตแม้ไม่ต้อง ทำงาน ในสมัยพุทธกาลมีตัวอย่างมหาเศรษฐีหลายท่านที่ร่ำรวยโดยไม่ต้องทำมาหากิน เพราะ ได้สั่งสมบุญไว้มาก เช่น โชติกเศรษฐี เมณฑกเศรษฐี ชฎิลเศรษฐี เป็นต้น มหาเศรษฐีเหล่านี้มี สมบัติตักไม่พร่องบังเกิดขึ้น แม้แจกจ่ายแก่ผู้คนทั่วโลกก็ไม่หมดสิ้น บางคนเกิดมาก็รวยทันทีเลย เพราะพ่อแม่เตรียมสมบัติมหาศาลไว้คอยท่าอยู่แล้ว เขา ยังไม่ได้ทำงานอะไรเลย ก็รวยแล้ว ในขณะที่บางคนเกิดมาอยู่ในครอบครัวที่พ่อแม่ที่ฐานะ ยากจนเป็นขอทาน ซึ่งเราจะพบเห็นได้บ่อย ๆ บริเวณสะพานลอยบ้าง ข้างถนนบ้าง เด็ก ๆ เหล่า นี้จนตั้งแต่เกิด ด้วยเหตุนี้จึงต้องมีสาเหตุมาตั้งแต่ก่อนเกิดแล้วว่า เหตุใดเขาจึงเกิดมาจน ในขณะ ที่บางคนเกิดมารวย สาเหตุนั้นก็คือปริมาณบุญในตัวของแต่ละคนนั่นเอง แต่เมื่อเกิดมาแล้ว ใครจะตั้งใจขวนขวายทำมาหากินเพื่อสร้างฐานะมากน้อยแค่ไหน อันนี้ก็เป็นอีกเรื่องหนึ่ง แต่หลักทั้ง 4 ประการในการขวนขวายสร้างฐานะนั้นก็มีความสำคัญอยู่ไม่น้อย ใครที่ สั่งสมบุญมามากอยู่แล้ว เกิดมาในตระกูลที่ร่ำรวยอยู่แล้ว หากได้นำหลักทั้ง 4 ข้อนี้มาปฏิบัติก็ จะทำให้มีฐานะร่ำรวยมากยิ่งขึ้น แม้ปฏิบัติไม่ครบทุกข้อ กล่าวคือ แม้ไม่ค่อยขยันทำงานเพื่อ หาทรัพย์เพิ่มเติม แต่รู้จักเก็บรักษาสมบัติ คบมิตรดี และใช้จ่ายอย่างเหมาะสม ก็จะสามารถรักษา สมบัตินั้นไว้ใช้จ่ายได้ยาวนาน แต่ถ้าใครประมาทหลงตนเองว่ามีบุญมาก ได้เกิดในตระกูลเศรษฐี พ่อแม่ทิ้งมรดกไว้ บทที่ 8 เศรษฐศาสตร์ ในพระไตรปิฎก DOU 211