คุณสมบัติที่ปรึกษาผู้นำประเทศและวิธีบูชายัญ : หน้า 152/373

(5) ทรงมีพระราชศรัทธาเป็นทายก เป็นทานบดี เป็นดุจบ่อที่ลงดื่มของสมณพราหมณ์ คนกำพร้า คนเดินทาง วณิพก และยาจก (6) ทรงศึกษามามาก (7) ทรงแตกฉานในความรู้ที่ได้ศึกษามานั้น (8) ทรงเป็นบัณฑิต เฉียบแหลม ทรงพระปรีชาสามารถ ทรงพระราชดำริถึง เหตุการณ์ในอดีต อนาคต และปัจจุบันได้ คุณสมบัติของที่ปรึกษาผู้นำประเทศ ในขณะเดียวกัน พราหมณ์ปุโรหิตก็ยังได้กล่าวถึง คุณสมบัติของตน 4 ประการว่า จัดเป็นบริวารของยัญเช่นกัน โดยคุณสมบัติเหล่านี้ ถือเป็นคุณสมบัติที่สำคัญของผู้ทำหน้าที่เป็น ที่ปรึกษาของผู้นำประเทศ (1) มีชาติตระกูลดี ไม่มีใครติเตียนได้ (2) เป็นผู้คงแก่เรียน ทรงจำมนต์ได้มาก แตกฉานในคัมภีร์ทั้งปวงของพราหมณ์ และชำนาญในคัมภีร์มหาปุริสลักษณะ (3) เป็นผู้มีศีลอันมั่นคง (4) เป็นบัณฑิต เฉียบแหลม มีปัญญามาก วิธีบูชายัญเพื่อให้บังเกิดผลไพบูลย์ หลังจากนั้น พราหมณ์ปุโรหิตก็ได้แสดงยัญวิธี 3 ประการ อันเป็นข้อปฏิบัติเกี่ยวกับ การรักษาใจให้ผ่องใส ปราศจากวิปฏิสารคือความเดือนร้อนใจ กังวลใจ เพราะเสียดายทรัพย์ ในขณะที่พระราชาบูชายัญ โดยยัญในที่นี้หมายถึง “การให้ทานแก่ประชาชน” (1) เมื่อทรงบูชายัญคือให้ทานอยู่ ความเดือดร้อนใจว่า กองโภคสมบัติใหญ่จักหมด เปลือง อย่าพึงมีแก่พระองค์ (2) เมื่อทรงบูชายัญคือให้ทานอยู่ ความเดือดร้อนใจว่า กองโภคสมบัติใหญ่กำลัง หมดเปลืองไปอยู่ อย่าพึงมีแก่พระองค์ (3) เมื่อทรงบูชายัญคือให้ทานอยู่ ความเดือดร้อนใจว่า กองโภคสมบัติใหญ่ได้หมด เปลืองไปแล้ว อย่าพึงมีแก่พระองค์ บทที่ 6 รัฐศาสตร์ในพระไตรปิฎก DOU 141