การสร้างบารมีและผลของกรรมในพุทธประวัติ : หน้า 263/373

พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ประวัติการสร้างบารมีของพระอริยสาวกสาวิกาทั้งหลาย และเรื่องการ ส่งผลของบุญและบาปที่มนุษย์ เทวดาและเปรตทั้งหลายทำไว้ในอดีตชาติ หลักการและตัวอย่างนั้นจะสนับสนุนเกื้อกูลซึ่งกันและกัน หลักการเป็นข้อ ๆ จะให้ ความชัดเจนแก่ผู้ฟังในการนำไปปฏิบัติว่า จะต้องทำเป็นขั้นตอน 1 2 3 4 อย่างไรบ้าง การ กล่าวธรรมโดยยกหลักการเป็นข้อ ๆ จะทำให้ผู้ฟังเห็นภาพรวมทั้งหมด ง่ายต่อการจดจำ และ ไม่หลงประเด็น ส่วนตัวอย่างจะทำให้เกิดความเข้าใจหลักการชัดขึ้น และสร้างแรงบันดาลใจใน การปฏิบัติ มีหลักฐานปรากฏว่าวิมานวัตถุ 85 เรื่อง ซึ่งเป็นอานิสงส์แห่งบุญที่เหล่าเทวดาได้กระทำ ไว้ในสมัยเป็นมนุษย์นั้นเป็นเรื่องที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้า และพระอรหันตสาวกมีพระมหาโมค คัลลานะ เป็นต้น ได้ไปสนทนากับเทวดาเหล่านั้น แล้วนำเรื่องนี้มาเล่าให้แก่มนุษย์โลกฟังเพื่อ ให้เกิดแรงบันดาลใจในการสร้างบุญ โดยวันหนึ่ง พระมหาโมคคัลลานะเกิดความคิดอย่างนี้ว่า มนุษย์ทั้งหลายพากันทำบุญแล้วไปบังเกิดในเทวโลกเสวยสมบัติอันโอฬาร ถ้าเราจาริกไปใน เทวโลก ทำเทวดาเหล่านั้นเป็นประจักษ์พยาน ให้กล่าวบุญตามที่พวกเขาสร้างสมไว้ และผล บุญตามที่ได้ประสบแล้วกราบทูลความนั้นแด่พระผู้มีพระภาคเจ้าพระองค์ก็จะทรงแสดงผลกรรม ให้ประจักษ์ชัดแก่มนุษย์ทั้งหลาย จะทรงชี้ความที่บุญแม้ประมาณน้อย ก็ยังมีผลโอฬาร พระ ธรรมเทศนานั้น ก็จะเป็นประโยชน์เกื้อกูลแก่เทวดาและมนุษย์ทั้งหลายเป็นอันมาก นอกจากการสร้างแรงบันดาลใจในการทำความดีด้วยการเล่าประวัติการสร้างบารมี ของพระโพธิสัตว์ พระอริยสาวกสาวิกา และผลแห่งบุญและบาปแล้ว ยังพบว่าการประกาศแต่งตั้ง “เอตทัคคะ” คือ ตำแหน่งผู้เลิศด้านต่าง ๆ ท่ามกลางพุทธบริษัท ก็เป็นการสร้างแรงบันดาลใจ ในการสร้างบุญได้อย่างดียิ่ง การแต่งตั้ง “เอตทัคคะ” โดยพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเป็นการยกย่อง “บุคคลตัวอย่าง” ให้ปรากฏแก่มหาชน หลายต่อหลายคนเมื่อได้เห็นต้นแบบที่ดีนั้นแล้วก็ได้ ตั้งความปรารถนาว่า ขอให้เราได้เป็นดังเช่นภิกษุภิกษุณีผู้ได้รับการยกย่องนั้นบ้างในภายภาค หน้า ซึ่งจากประวัติการสร้างบารมีของพระสาวกสาวิกาที่เป็น “เอตทัคคะ” ด้านต่าง ๆ ทุกรูป นั้นพบว่ามีจุดเริ่มต้นการสร้างบารมีจากการเห็นบุคคลตัวอย่างแบบนี้ทั้งสิ้น ด้วยเหตุนี้การ แสดงธรรมโดยยกตัวอย่างประกอบจะทำให้ผู้ฟังมีแรงบันดาลใจในการปฏิบัติตามมากขึ้น 1 ปรมัตถทีปนี, อรรถกถาขุททกนิกาย วิมานวัตถุ, มก. เล่ม 48 หน้า 5-7. 252 DOU สรรพ ศ า ส ต ร์ ในพระไตรปิฎก