ข้อความต้นฉบับในหน้า
ถ้าได้เหล็กดีแล้ว จะนำไปทำอะไรก็ดีหมด เช่นเดียวกันถ้าได้คนดีแล้วจะเป็นวิศวกร สถาปนิกหรือ
ข้าราชการตำแหน่งใดๆ ก็ดีหมด แต่บัดนี้เราสร้างวิศวกรแต่ไม่ได้สร้างคนดีในตัวเขา เขาก็อาจ
ทำงานอย่างไม่มีคุณภาพและคดโกงได้ง่ายโดยเห็นเป็นเรื่องธรรมดาไป การพัฒนาความเป็น
คนเสียก่อนจึงเป็นพื้นฐานที่สำคัญของการพัฒนาประเทศในด้านอื่น ๆ
3.) การศึกษาแต่ละสาขาวิชาในแง่มนุษยศาสตร์
เ
จากที่กล่าวในตอนต้นว่าหมวดวิชามนุษยศาสตร์ประกอบด้วยสาขาวิชาต่างๆ มากมาย
เช่น สาขาวิชาภาษา ศิลปะ วรรณคดี ประวัติศาสตร์ ปรัชญา ศาสนา เป็นต้น การศึกษาวิชา
ต่าง ๆ เหล่านี้ในแง่ของมนุษยศาสตร์จะต้องมีลักษณะดังนี้คือ
3.1) สาขาวิชาภาษา
การศึกษาภาษาในแง่มนุษยศาสตร์มิได้มุ่งด้านทักษะ คือ ความสามารถในการใช้
ภาษาติดต่อสื่อสารกันได้เท่านั้น แต่ศึกษาเพื่อเป็นทางนำไปสู่ความเข้าใจความคิด อารมณ์
และแก่นแท้ของงานที่มนุษย์สร้างสรรค์ขึ้นโดยใช้ภาษา
3.2) สาขาศิลปะและวรรณคดี
ศิลปะแต่ละแขนงล้วนเป็นการใช้สื่อต่างๆ เพื่อแสดงอารมณ์ความรู้สึกของมนุษย์
อย่างสำคัญ การเข้าใจศิลปะและวรรณคดีจะทำให้เข้าใจมนุษย์และสังคมแง่มุมต่าง ๆ ได้ เรา
ไม่อาจรู้จักฮิตเลอร์ด้วยการผ่าตัดหรือดูเพียงพฤติกรรมภายนอกเท่านั้น แต่เรารู้จักเขาได้โดยรู้
เรื่องราวส่วนตัวหรืออ่านงานเขียนของเขา
3.3) สาขาประวัติศาสตร์
ประวัติศาสตร์ทำให้เราเห็นรูปแบบของเหตุการณ์และการตัดสินใจของมนุษย์ต่อ
เหตุการณ์นั้น ๆ อย่างซ้ำๆ ทำให้มนุษย์มองเห็นภาพตัวเอง และความรู้สึกนึกคิดของตัวเองว่า
จะต้องทำอย่างไรเมื่อจะต้องเจอกับเหตุการณ์ต่าง ๆ เหล่านั้นบ้าง
สำหรับการศึกษาสาขาวิชาอื่น ๆ ในแง่มนุษยศาสตร์ก็มีลักษณะเช่นที่กล่าวมาข้างต้นนี้
คือ เป็นการศึกษาเพื่อเจาะลึกลงไปถึงความรู้สึกนึกคิด จิตใจของมนุษย์ ซึ่งเป็นนามธรรมโดย
ปรากฏเป็นรูปธรรมอยู่ในงานต่างๆ ที่เขาสร้างขึ้นทำขึ้น การศึกษาทางมนุษยศาสตร์จะทำให้
ผู้ศึกษาได้รับประโยชน์ที่สำคัญอย่างน้อย 3 ประการ คือ รู้จักตัวเองเป็นอย่างดี รู้จักผู้อื่น และ
รู้จักสภาพแวดล้อมที่ตนเองต้องเกี่ยวข้องอยู่เป็นอย่างดี
16 DOU สรรพ ศ า ส ต ร์ ในพระไตรปิฎก