ข้อความต้นฉบับในหน้า
คู่ หรือ จึงคู่แขนที่เหยียดฉะนั้น ในโมคคัลลานสูตรบันทึกไว้ว่า ครั้งหนึ่งพระมหาโมคคัลลานะ
ต้องการจะไปสนทนาธรรมกับติสสพรหม จึงได้หายจากพระวิหารเชตวันไปปรากฏในพรหมโลก
เปรียบเหมือนบุรุษผู้มีกำลังพึงเหยียดแขนที่คู่ หรือพึงคู่แขนที่เหยียดฉะนั้น
การหายตัวจากโลกมนุษย์ซึ่งอยู่ในกามภพแล้วไปปรากฏที่พรหมโลกซึ่งเป็นรูปภพ ด้วย
ระยะเวลาเพียงแค่ “เหยียดแขนที่คู่ หรือ คู่แขนที่เหยียด” นั้นถือว่ารวดเร็วมากคือ
ประมาณ
1 วินาทีเท่านั้น ความเร็วในระดับนี้ถือว่าเร็วกว่าแสงอย่างเทียบกันไม่ได้ เพราะเราทราบกันดี
ว่าแสงใช้เวลาประมาณ 8 นาที ในการเดินทางจากดวงอาทิตย์ซึ่งอยู่ในกามภพเหมือนกัน
มายังโลกของเรา และแสงต้องใช้เวลาในการเดินทางจากดวงอาทิตย์ไปยังดาวพลูโตซึ่งอยู่ใน
กามภพเช่นเดียวกันประมาณ 5 ชั่วโมง แต่การหายตัวด้วยความเร็วของจิตเพื่อไปยังพรหมโลก
ซึ่งอยู่ในรูปภพซึ่งไกลกว่ามากนั้นใช้เวลาน้อยกว่ามาก
5) อะตอมคือปรมาณู ในอรรถกถาพระไตรปิฎก
ในคัมภีร์สัมโมหวิโนทนีซึ่งเป็นอรรถกถาอธิบายความพระอภิธรรมปิฎก ได้บันทึก
มาตราวัดขนาดในระดับต่าง ๆ ไว้ 14 ประการ คือ ปรมาณู, อณู, ตัชชารี, รถเรณู, ลิกขา, โอกา
ธัญญมาส, อังคุละ, วิทัตถ์, รตนะ, ยัฏฐิ, อุสภะ, คาวุต และ โยชน์
โดยขนาด 1 ปรมาณู = 1 ใน 82,301,184 ส่วน ของเมล็ดข้าวเปลือก 1 เมล็ด (แบ่ง
เมล็ดข้าวเปลือกเป็น 82,301,184 ส่วน)
คณะกรรมการจัดทำหนังสือได้ทดลองวัดเมล็ดข้าวเปลือกที่มีอยู่ในเมืองไทยพบว่ามี
ความยาวหลายขนาด ตั้งแต่ 8 มิลลิเมตร, 8 มิลลิเมตรกว่าๆ, 8.5 มิลลิเมตร, 9 มิลลิเมตร,
10 มิลลิเมตร และ 11 มิลลิเมตร เมื่อนำเมล็ดข้าวเปลือกแต่ละขนาดมาหารด้วย 82,301,184
จะได้ขนาดของปรมาณูต่าง ๆ กันดังนี้
1 ปรมาณู = 0.80 ./ 82,301,184 = 0.00000000972 . = 9.72 x 107
ซม.
1 ปรมาณู = 0.85 H./ 82,301,184 = 0.0000000103 ซม. = 1.03 x 10 ซม.
= 0.90 ซม./ 82,301,184 = 0.0000000109 ซม. = 1.09 x 10 ซม.
1 ปรมาณู
พรหมนิมันตนิกสูตร, มัชฌิมนิกาย มูลปัณณาสก์, มก. เล่ม 19 ข้อ 552 หน้า 441.
* โมคคัลลานสูตร, อังคุตตรนิกาย ฉักกนิบาต, มก. เล่ม 36 ข้อ 305 หน้า 619.
* สัมโมหวิโนทนี อรรถกถาพระอภิธรรมปิฎก วิภังค์, มก. เล่ม 78 หน้า 377-379.
9.72 x 10 ° ซม. = 9.72 / 10° = 9.72 / 1,000,000,000 = 0.00000000972 เซนติเมตร
บทที่ 1 0 วิ ท ย า ศ า ส ต ร์ ในพระไตรปิฎก
DOU 297