ยาดองโลณโสวีรกะ และประวัติของหมอชีวกโกมารภัจจ์ : หน้า 342/373

ยาดองโลณโสวีรกะ หมายถึง ยาที่ปรุงด้วยส่วนประกอบนานาชนิด เช่น มะขามป้อมสด สมอพิเภก ธัญชาติทุกชนิด ถั่วเขียว ข้าวสุก ผลกล้วย หน่อหวาย การเกด อินทผลัม หน่อไม้ ปลา เนื้อ น้ำผึ้ง น้ำอ้อย เกลือ โดยใส่เครื่องยาเหล่านี้ในหม้อ ปิดฝามิดชิด เก็บดองไว้ 1 วัน 2 วัน หรือ 3 วัน เมื่อยานี้สุกได้ที่แล้ว จะมีรสและสีเหมือนผลหว้า เป็นยาแก้โรคลม โรคไอ โรค เรื้อน โรคไข้เหลือง (ดีซ่าน) โรคริดสีดวง เป็นต้น 11.3.4 ประวัติของหมอชีวกโกมารภัจจ์ นักศึกษาหลายท่านคงจะรู้จักหมอชีวกโกมารภัจจ์เป็นอย่างดีโดยเฉพาะคนที่มักใช้ บริการรักษาพยาบาลด้วยการแพทย์แผนไทย เพราะศูนย์การแพทย์แผนไทยทุกที่จะมีรูปปั้น หมอชีวกโกมารภัจจ์อยู่ เพื่อไว้เป็นเครื่องระลึกถึงพระคุณของท่านที่ได้ถ่ายทอดวิชาการแพทย์ ให้ชาวพุทธและชาวโลกได้ใช้บำบัดรักษากันมาตั้งแต่สมัยพุทธกาลจนถึงปัจจุบัน หมอชีวกโกมารภัจจ์เป็นแพทย์หลวงแห่งกรุงราชคฤห์และเป็นแพทย์ประจำพระองค์ ของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าและภิกษุสงฆ์ ท่านเป็นแพทย์ที่เก่งกาจสามารถตั้งแต่วัยหนุ่ม สามารถรักษาโรคที่แพทย์ทิศาปาโมกข์เก่งๆ หลายต่อหลายคนรักษาไม่ได้ให้หายภายในเวลาอัน รวดเร็ว วิธีการรักษาของท่านมีหลากหลาย และหลายๆ วิธีก็คล้าย ๆ กับการรักษาในยุคปัจจุบัน เช่น การผ่าตัด การขับพิษด้วยการขับถ่ายหรือที่เรียกว่าดีท็อกซ์ เป็นต้น หมอชีวกโกมารภัจจ์ถือกำเนิดขึ้น ณ กรุงราชคฤห์ แคว้นมคธ โดยในสมัยพุทธกาลนั้น มีกุมารีคนหนึ่งชื่อสาลวดีเป็นสตรีทรงโฉมงดงาม ชาวพระนครราชคฤห์จึงได้คัดเลือกให้นาง เป็นหญิงงามเมือง ต่อมานางสาลวดีได้ตั้งครรภ์และคลอดบุตรเป็นชาย นางไม่ปรารถนาจะ เลี้ยงดูบุตร จึงสั่งทาสีให้นำบุตรนั้นไปทิ้งที่กองขยะ ในวันนั้นนั่นเองเจ้าชายอภัยกำลังเสด็จเข้าสู่พระราชวังได้ทอดพระเนตรเห็นทารกนั้นซึ่ง ฝูงกาห้อมล้อมอยู่ ได้ตรัสถามมหาดเล็กว่าพนาย นั่นอะไร ฝูงการุมกันตอม? มหาดเล็กกราบทูลว่า “ทารก พ่ะย่ะค่ะ” เจ้าชายอภัยตรัสว่า “ยังเป็นอยู่” หรือ พนาย? มหาดเล็กกราบทูลว่า “ยังเป็นอยู่ พ่ะย่ะค่ะ” เจ้าชายอภัยจึงตรัสว่า “พนายถ้าเช่นนั้นจงนำทารกนั้นไปที่วังของเราให้นางนมเลี้ยงไว้” มหาดเล็กจึงนำทารกนั้นไปวังของเจ้าชายอภัย แล้วมอบให้นางนมเลี้ยงไว้ เพราะ บ ท ที่ 1 1 แ พ ท ย ศ า ส ต ร์ ในพระไตรปิฎก DOU 331