ศึกษาพระราชธรรมและปฏิรูปเทสวาสะในสยามประเทศ : หน้า 122/390

สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก บังเกิดเช่นนั้น ก็ย่อมจะทรงมีพระราชอุตสาหะโดยพระอาการอันชอบ ១២៦ เพื่อจะทรงยังพระ คุณสมบัตินั้น ๆ อันแม้ยังไม่สมบูรณ์ ให้พร้อมสมบูรณ์ เพื่อทรงเพิ่มพูนส่วนที่ได้ทรงบำเพ็ญแล้ว ให้ภัยโยยิ่ง ทรงปฏิบัติทุสิ่งโดยราชธรรม พระราชสิริสวัสดิ์พิพัฒนมงคลเลิศล้ำย่อมสำเร็จสัมฤทธิ์ แด่สมเด็จบรมบพิตรพระราชสมภารเจ้าพระผู้ทรงพระคุณอันประเสริฐ ในศกนี้ (พ.ศ. ๒๕๓๘) ขอรับพระราชทานถวายวิสัชนาพระคุณสมบัติ ส่วนอัตตสมบัติ ด้วยจักร ๔ ส่วนปรหิตสมบัติ ด้วยรัฏฐาภิบาลโนบาย สาธกถวายด้วยพระอรหันตพอเป็นนิทัส สนนัย จักร ๔ คือ ล้อนำสู่ความเจริญ มีดังนี้ ปฏิรูปเทสวาสะ สัปปุริสปัสสยะ อัตตสัมมา ปณิธิ ปุพเพกตปุญญตา ปฏิรูปเทสวาสะ คืออยู่ในประเทศอันสมควร ขยายความได้ว่า อยู่ในเครื่องแวดล้อมที่ พร้อมด้วยเครื่องส่งเสริมในทางดีทุกประการ สยามประเทศเป็นปฏิรูปเทสวาสะอย่างเป็นที่ ยอมรับได้จริงใจ เมืองไทยมีพระพุทธศาสนาเป็นศาสนาประจำชาติ ธรรมะที่สมเด็จพระบรม ศาสดาสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงค้นพบ และทรงแสดงประทานไว้ให้แก่โลกด้วยพระมหากรุณา เพื่อ นำพ้นทุกข์พ้นร้อนชีวิตได้มีความสุขความร่มเย็นโดยควรแก่ความปฏิบัติซึ่งสามารถไป ถึงความดับ ทุกข์สารพัดอย่างสิ้นเชิง นอกจากนั้นเมืองไทยมีพระมหากรุณากษัตริย์ที่ทรงมีทศพิธราชธรรม ตามคำสมเด็จพระบรมศาสดาสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงไว้แจ้งชัดสองประการสำคัญนี้ เพียงพอ สำหรับความเป็นปฏิรูปเทสวาสะของสยามประเทศ สัปปุริสปัสสยะ คือคบสัตบุรุษเพื่อให้มี ธรรมเช่นสัตบุรุษมี ดังนั้น ย่อมเป็นไปได้ที่ธรรมะข้อนี้ในจักร ๔ จะหมายไปถึงให้ธรรม ๗ ประการของสัตบุรุษ คือ รู้จักเหตุ รู้จักผล รู้จักตน รู้จักประมาณ รู้จักกาล รู้จักประชุมชน รู้จักบุคคล อัตตสัมมาปณิธิ คือตั้งตนไว้โดยธรรม ไม่ผิดธรรม และจักร ๔ ประการ สุดท้าย คือ ปุพเพกตปุญญตา ความเป็นผู้ได้ทำความดีไว้ในปางก่อน ความประกอบพร้อมกันของจักร ๔ จึงย่อมเป็นล้อนำสู่ความเจริญสถานเดียว ขอรับพระราชทานอัญเชิญพระพุทธภาษิตบทหนึ่งมาถวาย ดังนี้ นินเน วา ยทิวา เล คาเม วา ยทิวา รญฺเญ ยตฺถ อรหนฺโต วิหรติ ต์ ภูมิรามเณยยก์ ។