ข้อความต้นฉบับในหน้า
สมเด็จพระญาณสังวรสมเด็จพระสังฆราชสกลมหาสังฆปริณายก
๒๑๙
ความยากจนและล้าหลัง ของเกษตรกรเพื่อปรับปรุงสภาพความเป็นอยู่ของราษฎรให้ดีขึ้นได้ทรง
ศึกษาข้อพัฒนาอย่างครบวงจร ที่มีความสำคัญต่อปัจจัยการผลิต ได้แก่ น้ำ ที่ดิน ทำมาหากิน
ความรู้ในการเพาะปลูกและเลี้ยงสัตว์
ในการนี้ได้พระราชทาน
พระราชดำริให้จัดตั้งศูนย์ศึกษาพัฒนาอันเนื่องมาจากพระราชดำริขึ้นใน 5 ภูมิภาคของประเทศ
ทุน
คือ
และการหาตลาด
๑. ห้วยฮ่องไคร้ อำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่
๒. ภูพาน อำเภอเมือง จังหวัดสกลนคร
๓. เขาหินซ้อน อำเภอพนมสารคาม จังหวัดฉะเชิงเทรา
๔. อ่าวคุ้งกระเบน อำเภอท่าใหม่ จังหวัดจันทบุรี
๕. ห้วยทราย อำเภอชะอำ จังหวัดเพชรบุรี
5. พิกุลทอง อำเภอเมือง จังหวัดนราธิวาส
วัตถุประสงค์ของโครงการจัดตั้งศูนย์ศึกษาการพัฒนาต่าง
ก็เพื่อศึกษา
ໆ เหล่านี้
ทดลองวิจัยปัญหาเกษตรกรรมในท้องที่ ทั้งด้านทฤษฎีและด้านปฏิบัติ ตลอดจนแสวงหาแนวทาง
กับวิธีพัฒนาด้านต่าง ๆ ที่เหมาะสมและสอดคล้องกับสภาพแวดล้อมและการประกอบอาชีพของ
ราษฎร์ที่อาศัยอยู่ในแต่ละท้องถิ่น เพื่อให้ราษฎรสามารถรับไปปฏิบัติได้อย่างจริงจัง เมื่อสามารถ
ค้นพบหรือค้นคิด วิธีแก้ไขปัญหาส่วนใด วิธีการหรือประดิษฐ์สิ่งใหม่ แล้ว ก็จัดการ
“สาธิต” ภายในบริเวณศูนย์ศึกษาการพัฒนาสำหรับปัญหาส่วนที่ยังขบไม่ได้ ก็ดำเนินการศึกษา
ต่อไป เนื่องจากปัญหาแต่ละข้อมีความยากง่ายไม่เท่ากัน
ในที่สุดประชาชนในท้องที่ ตลอดจนที่มาจากท้องถิ่นใกล้เคียงก็สามารถเดินทางมาศึกษาดู
งานวิทยาการแผนใหม่จากงานสาธิตพัฒนาเบ็ดเสร็จ ซึ่งจะทำให้ทราบถึงวิธีการจะทำมาหากินให้
มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น นอกจากนั้นยังสามารถเข้าฝึกอบรมทั้งในด้านอุตสาหกรรมในครัวเรือน
และด้านศิลปาชีพพิเศษ กิจกรรมทั้งหมด ของศูนย์ศึกษาการพัฒนาทุกแห่งจะมีลักษณะคล้าย
พิพิธภัณฑ์ธรรมชาติวิทยาที่มีชีวิต ซึ่งนักเรียนศึกษาและผู้ที่สนใจทั่วไป สามารถเดินทางไปชมใน
แง่ทัศนศึกษานอกสถานที่ ตลอดจนพักผ่อนหย่อนใจไปในโอกาสเดียวกัน ภารกิจหลักอีกประการ
หนึ่ง ก็คือการกระจายผลที่ได้จากการศึกษาในรูปของวิธีการพัฒนาไปสู่ท้องถิ่นอื่น
ภูมิภาคเดียวกัน จนกระทั่งขยายแผ่กระจายวงกว้างออกไปเรื่อย ๆ หากพบว่าพื้นที่ใดในแต่ละ
ภาค ประสบปัญหามากและ
ๆ ใน