การฟื้นฟูป่าชายเลนและพระราชดำริของสมเด็จพระญาณสังวร : หน้า 161/390

สมเด็จพระญาณสังวรสมเด็จพระสังฆราชสกลมหาสังฆปริณายก ให้ฟื้นฟูสภาพป่าชายเลน โดยกำหนดการใช้พื้นที่อย่างมีระบบ เศรษฐกิจที่เหมาะสมกับพื้นที่ ๑๖๕ ทรงสนับสนุนให้ปลูกพืช ทฤษฎีที่ทรงโปรดให้ทดลองได้ผลเป็นที่ประจักษ์มาแล้วก็คือทฤษฎีป่าเปียกคือเมื่อผิดดิน ในป่าแห้งแล้ง ก็ให้ควบคุมการปล่อยน้ำสำรองจากอ่างเก็บน้ำที่ใช้สนับสนุนโครงการปลูกป่า ซึ่ง ตั้งอยู่ในระดับสูง โดยช่วยขุดแต่งให้น้ำไหลซึมลงมาในทิศทางดังใจหมาย น้ำก็จะไหลนองเอิบ อาบไปทั่วบริเวณ ทำให้ผงดินเปียกชุ่ม ทั้งน้ำบางส่วนยังซึมลงไปใต้ดินหล่อเลี้ยงรากต้นไม้ แนว ป่าเปียกดังกล่าวก็ได้ผลเป็นอเนกประสงค์ เช่น ให้ความชุ่มชื้นในฤดูแล้ง ทั้งสามารถใช้เป็นแนว ป้องกันไฟป่าอย่างมีประสิทธภาพ นอกจากจะทรงห่วงใยในทรัพยากรธรรมชาติแล้ว ยังทรงห่วงใยในด้านสิ่งแวดล้อมและ สิ่งอื่นอีกเป็นอันมาก ได้มีพระราชดำริและทรงปฏิบัติตามโครงการพระราชดำรินั้น ๆ เป็นไปเพื่อ บำบัดทุกข์บำรุงสุขแก่ประชาชนประเทศชาติโดยนานัปการ สมเด็จบรมบพิตรพระราชสมภารเจ้า และสมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชินีนาถ ได้ เสด็จพระราชดำเนินไปในพิธีถวายสัตย์ปฏิญาณตนและสวนสนามของทหารรักษาพระองค์ เนื่อง พระที่นั่งชุมสายลาน ในพระราชพิธีเฉลิมพระชนมพรรษาประจำปีพุทธศักราช ๒๕๓๔ ณ พระราชวังดุสิต เมื่อเวลา ๑๖. ๓๐ น. วันที่ 9 ธันวาคม พุทธศักราช ๒๕๓๔ วันที่ ๔ ธันวาคม พุทธศักราช ๒๕๓๔ เวลา ๑๖. ๓๐ น.สมเด็จบรมบพิตรพระราช สมภารเจ้าได้เสด็จพระราชดำเนิน ณ ศาลาดุสิตาลัย พระตำหนักจิตรลดารโหฐานพระราชวัง ดุสิต ทรงพระกรุณาโปรดเกล้า ฯ ให้บุคคลคณะต่าง ๆ เฝ้าทูลละอองธุลีพระบาทนายกรัฐมนตรี ได้กราบบังคมทูลถวายพระพรในนามสโมสรสันนิบาตและประชาชนชาวไทย ได้พระราชทาน พระราชดำริพระบรมราโชวาท ทุกคนรับพระราชดำรัสพระบรมราโชวาทไว้เหนือเกล้า ฯ เป็นที่ เบิกบานปีติยินดทั่วกัน ในฝ่ายศาสนจักร สมเด็จบรมบพิตรพระราชสมภารเจ้า ได้ทรงปฏิบัติพระราชกรณียกิจ ในฐานะทรงเป็นพุทธมามกะและเอกอัครศาสนูปถัมภกครบถ้วน ได้ทรงศึกษาปฏิบัติธรรม ทรง ค้นคว้า และมีพระราชปุจฉาในคดีธรรมอยู่เนือง ๆ ในพระราชพิธีเฉลิมพระชนมพรรษานี้ ได้ทรง พระกรุณาโปรดแต่งตั้งสมณศักดิ์และทรงบำเพ็ญพระราชกุศลนานัปปการในกาลเทศะทั้งปวง