การนวดและการบำรุงมารดาบิดาในพระพุทธศาสนา : หน้า 209/356

ประโยค ๕ - มังคลัจฉะนี้เป็นปล. เล่ม ๒ - หน้าที่ 209 บทว่า หปนาน คือ ด้วยการรดตัว ให้อาบด้วยน้ำอุ่นในฤดูหนาว ด้วยน้ำเย็นในฤดูร้อน บางกว่าที่ปามน ณ โรมัน คือ ด้วยการล้างทั่วด้วยน้ำเย็นและน้ำอุ่น และด้วยการท้วงน้ำมัน พึงสงเคราะห์การนวด และการคัด ที่พระผู้พนพรามได้ตรัสไว้ในคาถาถึงนี้ ด้วย จ ศพท. ด้วยเหตุนี้ ในอรรถถากมาชาติสุขธรรมา ท่านกล่าวว่า "การบื่นขอ่ ชื่อว่า การนวด." [301] บรรดาคู่สัหวัสและบรรพชิตเหล่านี้ คครู่สัหวัสบำรุงมารดาบิดาแม้ด้วยการนั่งสักการะ บรรพชิตบำรุงด้วยสักการะอย่างเดียว จริงอยู่ แม้มิกฺญู พึงบำรุงมารดาบิดาแท้. เพราะโทษในการบำรุงนี้ ไม่มี. ด้วยเหตุนี้ ในอรรถถากมาชาติธารกัต ในดียปจารีติ ท่านกล่าวว่า "ถ้าคริกษูบำรุงมารดาไปยังวิหาร ปรนมติอยู่ใช่? อย่าถูกต้อง พึงทำกรรมทุกอย่าง, พึงให้ของเทียมของบริโภค ด้วยตนเอง ส่วนบิดา ภิกษุทั้งหลายก็ทำทั้งหลายก็ให้บำ ด้วยน้ำและการนวดเป็นต้น บำรุงด้วยมือของคน เหมือนอย่างบำรุงสามเณร ๑. มโน. ปิ. ๒/๒๕. ๒. ป.มุฏ. ๑/๑๒๔. ๓. สมณค. ๑/๕๒.