บทวิเคราะห์เกี่ยวกับวาจาและความสุข : หน้า 186/356

ประโยค 4- เม็งคลัดที่นี่เป็นเปล เล่ม ๒ - หน้า ๑86 เรื่องนี้มาในภาพรรณนากาว่า สงู ภณ น ญูเจษย เป็นต้น ในโภวรรณธรรมบท [วาจะสุขายินเป็นมงคล ๒๕๔] ดังนั้น วาจาที่ประกอบด้วยองค์คืออวัยวะ ๕ มีความคำ สุขภายต์เป็นต้น จึงชื่อว่าเป็นสุขภายต์ วาจาจากสุขภายต์นั้น จัดเป็นมงคล เพราะนำมาซึ่งโลภสุขและโลภครสุข ด้วยเหตุนี้ ท่านจึงกล่าวไว้ ในจรรกถาสุขศาสตร์ว่า "พระผู้มีพระภาค เมื่อตรัสว่า "กิณ ทั้งหลาย วาจาประกอบด้วยองค์ ๔ เหล่านี้ เป็นสุขิต" ดังนี้ ชื่อว่า ทรงปฏิสัมวาสที่ประกอบด้วยอวัยวะมีปฏิญาณเป็นอาทิ และ สมบัติอำนาม ลิงค์ วนฺนะ วิภัตติ กาล และการ ซึ่งเป็นเหล่าอื่น บัญญัติแกนเหล่านั้นว่า "เป็นสุขิต" โดยธรรม แท้จริง วาจา ประกอบด้วยทุกสิ่งคือสื่อเสนอตั้งแต่ นับพร้อมด้วยอวัยวะ เป็นต้น ก็ชื่อว่าเป็นทุพภาคิต เพราะนำมาซึ่งความพินาศแก่นตนและ ชนเหล่าอื่น ส่วนวาจาประกอบด้วยองค์ ๔ นี้แล้ว แม้ว่าเป็นวาจานับ เข้าในภาษาของชาวมลัขะ หรือบันเข้าในเพลงขับของเด็กหญิงผู้นำ หมอบ้า; ถึงอย่างนั้น ก็ชื่อว่าเป็นลูกอิตตนุ่นเอง เพราะนำมาซึ่ง โลภสุขและโลภครสุข ๑. สา ป. ๑/๑๐๕. ๒. มิลักษณะ ได้แก่ คนพื้นบ้านพื้นเมือง อยู่ในอีเดียมก่อน ถูกพวกอิทธฤกษ์ ด้วยอ้างว่าพื้นคนนี้เคลือน ไม่มีอธรรมนิ เสียงว่า ทัศย หรือทาส กี่มี.