มูลเหตุเศรษฐีในอดีต : หน้า 352/356

ประโยค๕- มั่งคั่งที่นี่เป็นเปล เล่ม ๒ - หน้าที่ 352 ชอบแล้ว ยอมานำประโยชน์มาในโลกทั้ง ๒ ในข้อนั้น มีเรื่องนี้ (เป็นอุทาหรณ์) :- เรื่องมูลเหตุเศรษฐี ในอดีตกาล ในกรุงพาราณสี เศรษฐีคนหนึ่ง ไปสู่ราษฎร์พบโรคภัย ถามถึงนักขัตรฤกษ์ ทราบว่า โดยล่วงไป ๓ ปี (นับ) จากปีนี้ ณาดกภัย (อดอยาก) จะมีทั่วมนุกฤติรีบ เกณฑ์ให้คนทำงานทำกิจกรรมเป็นอันมากแล้วให้ทำจน ๒๕๐ หลัง ในรถกถาเสนอตสูตร ท่านกล่าวความว่า “สิบสามร้อยทั้งสิ่ง ชื่อ (ร้อย) สิบสามทั้งสิ่ง คือ ๑,๒๐๐ และ ๔๙๐ (=๒๕๐)." ท่านเศรษฐีนี้ บรรจุอางหลานั้นและคุ้มเป็นต้น ด้วยข้าวเปลือก ฝั่งส่วนที่เหลือหล่นนั้นไว้ในหลุม ขยิ (ผสม) ส่วนที่เหลือกันด้วยดินเหนียว ให้ tëพเผื่อร้อน เมื่อเวลามาถึง เมื่อข้าวเปลือกที่เก็บไว้ในหลุมและคุ้มเป็นต้นหมดแล้ว กล่าวว่า "พอเอ๋อ พวกเจ้าจงไปเป็นอุทามปรารถนาเดิด." มนุษย์ทั้งหลาย หลักไปตามปรารถนาแล้ว ที่ในเรือน (ของเศรษฐี) ณ ๕ คณะยังเหลืออยู่ คือ เศรษฐี, กริยา, บุรุษ, สะใภ้, และทาสือปรุงะ ชนเหล่านี้ เมื่อข้าวเปลือกในหลุมหมดไปแล้ว ทำดินเหนียวที่ฝาเรือนให้เปียกแล้ว ยงอัดภาพให้เป็นไป (เสียดวิพ) ด้วยข้าวเปลือกที่ได้จากดินเหนียววันนั้น ส่วนกริของท่านเศรษฐี ทำดินเหนียวที่เหลือในที่แห่งไปให้ ๑. ป. สูง ๑/๓๖๖.