ข้อความต้นฉบับในหน้า
ประโยค๔ – มงคลคิดที่นี่ปอ เล่ม ๒ – หน้า 120
ทิปลุจิตา ว่า ดังนี้ คำว่า อิมสุมี ปณ ธาน ดังนี้ ความว่าในเวลาที่ไม่รองคื อกายและคื ออาจให้ ไหวแล้วคิด เดนานีกีดีธรรมที่สมปุฎด้วยความดี ย่อมตั้งขึ้นในโมการอย่างเรียว เพราะฉะนั้น ความมีเจตนาข้นเป็นอัปโพธิกิริยา จังได้อย่างไรเล่า? อธิบายว่า “ไม่มี."
[๒๒๔] อนุฏิษาแห่งธรรถกออฏฐสาสนิน่วา “อาจารย์บางพวกว่า “พระอรรถกถาจึ ะกล่าวว่า ‘บุกกอสมิดิสหรตตรด้วยมิจฺฉาทิฏิฐิ ย่อมคื ออายุ ไหว ทำกายกรรมมีราคะและปรามมืออทเททพเจ้าพังหลาย ด้วยมณิสารว่า “เทวเจ้าทั้งหลายมีพระขันธมารและพระวิสวะเป็นต้น ประเสริฐที่สุด” และการประพรมงัตฤกฎพะโนดในอัฏฐ เช่น นี้ ด้วยสามารถแห่งบุคคลผู้อื่น (ศึก) ว่า ๆ ก่อเกิดในสุดและทุกสิ่งทั้งหลาย ย่อมไม่มี เพราะกรรมมิทำที่ติและที่ทำชั่ว แต่ย่อมได้รับเพราะเทวเจ้าทั้งหลายมีพระขันธมารและพระวิสวะเป็นต้น ดังนี้แล้ว ยึดถือ โดยนัยเป็นคำว่าทานที่ทายให้ แล้วออไม่มีผล ดังนี้ ด้วยทวา อภิญญาทิปูบราณุตา นี้ พระ มุภาราชย์แสดงว่า “แม่เมื่ออุดธรรมมีวิญฺญาณาและพยาบาทเป็นต้น มือน อยู่ ในกาลใด เดนานิภายได้ ไหวว่ากรรมและวจีวิธ เพราะ เดนานเป็นประธาน ก็แลวามที่เดนานั้นเป็นประธานนั้นแ ละ ย่อมรู้้นได้ เพราะความสำเร็จแห่งกายกรรมและวิจิกรรมมีปานิดบาต