พระอานนท์และการเดินทางสู่กรุงราชกุฎี : หน้า 18/409

ประโคดฯ-ปฐมมณปาติภาเทมผา กด - หน้าที่ 13 ผู้มีพระภาคเจ้าอันภิญญาสงเคราะม มีความประสงค์จะเดินทางผ่าน กรุงสาวัดดีไปยังกรุงราชกุฎี ก็เสด็จจากกรุงสาวัดดี. [พระอานนท์ไปถึงที่ไหนมีเสียงร้องไห้ในที่นั้น] ในสถานที่พระอานนท์ไปแล้ว ๆ ก็มีการร้องไห้รำไรมากมาย ว่า "ท่านอานนท์ผู้เจริญ ! ท่านพักพระศาสดาไว้ที่ไหน จึงมแล้ว" ก็เมื่อพระเถระไปถึงกรุงสาวัดดีโดยลำดับ มีการร้องไห้รำไรมากมาย เหมือนในวันที่พระผู้มีพระภาคเจ้าเสด็จปรินิพพานฉนั้น. [พระอานนท์ที่ต่อจากเสนาสนะที่เคยประทับ] ได้ทราบว่า ในกรุงสาวัดดีนั้น ท่านพระอานนท์ได้ปลอบโยน มหาชนนันให้บาใจด้วยธรรมมีกถอันปฎิยังตุด้วยใคร่สมบัติ มีความ ไม่หย่นหย่อยแต่ก็เข้าพงพระเชตวัน เปิดประตูพระคุณก็ดีพระ ทศพลเคยประทับ แล้วนทีเถียงและต้องอาเกะปรืดควาดพระคุณกฏฏิ เก็บหยาดเยิอดออไม่ที่เทียวแห่งนี้เสียว แล้วน่าอเทียมและตั้งกลัวเข้า ไปตั้งไว้ในนี้เดิมที ได้ทำวัตรทุกอย่างที่เคยทำ เหมือนในเวลาที่ พระผู้มีพระภาคเจ้ายังดำรงอยู่ฉะนั้น. [พระอานนท์ฉลาดอายระบาย] ในกาลนั้น พระเถร เพราะเป็นผู้มาไปด้วยการขึ้นและการนั่ง จำแต่กาลที่พระผู้มีพระภาคเจ้าเปรมปินพานมา เพื่อชำระกายที่มีฉัตร หนาแน่นให้สบาย ในวันที่สอง จึงนั่งฉายระยะยาที่เดียวด้วยน้ำมนต์ใน วิหารนั้นเอง ซึ่งท่านมหามังถึง จึงได้กล่าวกีระมาณพี่สุภานพ ๑. ว. จูล ๗/๙๒.