ข้อความต้นฉบับในหน้า
ประโยค(ค) - ปฐมสัมผัสสาธารณะภาค ๑ - หน้าที่ 347
ถามว่า "เพราะเหตุไร จึงต้องพักอยู่นั่นน่ะ?"
ก็ว่า "เพราะว่าในประเทศนั้นใคร ๆ ไม่อาจเดินทางไกล
ตลอด ๔ เดือนในฤดูฝนได้..." ก็พากพ่อค้ามาเล่นน้ำคืนนั้น เมื่ออธิบายพัก
ฤดูฝน จึงใส่เสื้อใหญ่งสร้างเรือนพักสำหรับบน และโรงน้ำสำหรับ
พวกม้าไว้ในสถานที่จะทุ่มไม่ไกล ในฤดูลอกรณแล้ว กันรั่ว
ไว้ สถานที่พักของพวกพ่อค้าเหล่านั้น ๆ กล่าวว่่า " อัสสัมณคลิก" (ดอกม้า). เพราะเหตุนี้ ท่านพระอุบาสธร จึงกล่าวว่า "พวก
พ่อค้าม้าเหล่านั้น ได้แต่งข้าวแดงแลงหนึ่ง ๆ สำหรับภูมิทุ่งหลาย
ไว้ที่ดอกม่่า" ดังนี้.
พูว่า ปฏปฏปุล ได้แก่ ข้าวแดงมีประมาณแลงหนึ่ง ๆ
สำหรับภูมิทุ่งน่ะ ๆ. ซึ่งว่าแลงหนึ่ง มีประมาณเท่าหนานหนึ่ง
เพียงพอเพื่อเลี้ยงอัตภาพให้เป็นไป สำหรับคนหนึ่ง สมจริงตาม
ที่พระผู้มีพระภาคตรัสไว้ว่า "ข้าวลูกแหงนี้ ไม่เพียงพอเพื่อเลี้ยง
อัตภาพให้เป็นไปสำหรับคน ๒ คน."
ข้าวสารเหนียว ที่บุคคลทำให้หมดแกลบแล้วซึ่งให้ลูกถึงมือเอา
เขาเรียกชื่อว่า ข้าวแดง. จริงอยู่ ถ้าข้าวสารเหนียววันนั้น ยังมีแกลบอยู่
สัตว์จำพวกวัวแมวล ยอมจะ ใช้ ได้เองไม่ควรเก็บไว้นาน, เพราะ
ฉะนั้น พวกพ่อค้าเหล่านั้น ได้ทำให้เป็นของควรเก็บไว้ได้นาน แล้ว
คือเอาข้าวสารเหนียว จึงเดินทางไกล ด้วยคิดว่า "ในสถานที่ใด
หญิงอ้นเป็นอาหารที่พวกมานกิน จัดเป็นของหาได้จาก ในสถานที่นี้
1. ขุ. ชา. ๒๗/๑๓๓. ชาดกฐากูฎก. ๔/๒๘๘.