ปฐมสมันปาปา: ความหมายและเนื้อหา : หน้า 319/409

ประโยค(คำ) - ปฐมสมันปาปาจากแปลภาค ๑ - หน้าที่ 314 เคยเที่ยวale แต่ไม่รู้สึกแสลงว่า" ดังนี้เป็นต้น. ญาณจักษุnuts (ของพระผู้มีพระภาคเจ้าพระองค์นั้น) ชื่อว่าสุภัส เพราะวันจากฌานสมาธิ (เครื่องศราหมองจิต) ๑๑ อย่าง ดังพรรณนา มานี้. ชื่อว่า ล่วงจักษุของมนุษย์ เพราะเห็นรูป ล่วงเลยอจากแห่ง มนุษย์ไป. อีกอย่างหนึ่ง พิงทราบว่า ชื่อว่าดีติขนมสมณะสภา เพราะ ล่วงเลยมาสลักมนุษย์ไปด้วย พิฆเณบญาณนอนบริสุทธิ์ล่วงเลยเสีย ซึ่งจักษุของมนุษย์. สองบชว่า สตฺเตต ปุสดีม ความว่า เราอิ่มดูกิ ได้แต่ตรวงดูสัตว์ทั้งหลาย (ด้วยพิฆเณกษ) เหมือนมนุษย์ คู่ด้วย มังสักษณ์นัน ในคำว่า " จตุมานา อุปปชฌามนา" เป็นต้นดังนี้ : ใคร ๆ ไม่สามารถที่จะเห็นสัตว์ทั้งหลายได้ ด้วยพิฆเณกษใน ขณะดูหรือในขณะอุปบัติ แต่สัตว์เหล่าใด ผู้ถูกล้อดูอยู่ว่า " จักกุต เดวี่" สัตว์เหล่านั้น ท่านประสงค์ว่า " กำลังจะดูตุ" และสัตว์ เหล่าใด ผู้ถือปฏิสนธิแล้ว หรือผู้เกิดแล้วบัดเดี๋ยวนี้ สัตว์เหล่านั้น ท่านก็ประสงค์ว่า " กำลังจะอุปบัด." พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงแสดงว่า " เราอิ่มดึงเห็นสัตว์เหล่านั้น คือเห็นปานนั้น ผู้กำลังตุและผู้กำลัง อุปบัด" ดังนี้. ๑. ม. อุปริ. ๑๓/๙๓-๙๓๗.