การเข้าใจโลกสามประเภท : หน้า 207/409

โชกุนอายุ - ปฐมสัมมนาปลาทักษาแปล ภาค 1 - หน้าที่ 202 ถึงที่สุดแห่งโลก อยู่ยอดพรหมวรรษ เป็น ผู้สูง รู้ที่สุดแห่งโลกแล้ว ย่อมไม่ปราณา โลกนี้และโลกอื่น: " [อรรถาธิบายโลก 3] อีกอย่างหนึ่ง โลกมี 3 คือสังขารโลก (โลกคือสังขาร) สัตวโลก (โลกคือมนุษย์สัตว์) โอกาสโลก (โลกคือแผ่นดิน) บรรดาโลกทั้ง 3 นั้น โลกในอาณาเขตว่า "โลก 1 คือ สรรพสัตว์ดำรงอยู่ได้เพราะอาหาร" ดังนี้ พึงทราบว่า เป็นสังขารโลก. โลกในอาณาเขตว่า "โลกเที่ยง" หรือว่า "โลไม่เที่ยง" ดังนี้เป็นต้น พึงทราบว่า เป็นสัตว์โลก. โลกในอาณาเขตว่า "พระอันต์และอาทิตย์ รุ่งโรจน์ ย่อมเวียน ส่องทิ้งทั้งหลาย ให้สว่างไสว ตลอดทั้งมี ประมาณเพียงใด, โลกมีกระดำตั้งพัน ก็อ้อม สว่างไสว ตลอดก็มีประมาณเพียงนั้น อำนาจ ของท่าน ย่อมเป็นไปในโลกตั้งพันจักรวาล นี้" ดังนี้ พึงทราบว่า เป็นโอกาสโลก. [พระผู้มีพระภาคตรัสรู้แจ้งโลกทั้ง 3] พระผู้มีพระภาคเจ้า ได้ทรงรู้แจ้งโลกแจ้งดัง 3 นั้น โดยประการ ทั้งปวง. จริงอย่างนั้น พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงดังนี้ ได้ทรงรู้แจ้ง ๑. อง. ฉุกกุ. ๒/๒๒ ๒. ปุ. วิ. ๓/๑๕๕. ๓. ม. ม. ๑๒/๑๕๔. ๔. ม. ม. ๑๒/๑๕๕.