ปฐมสมบูรณ์ปฏิทินกาแสดง : หน้า 199/409

ประโยค ( ตอน) - ปฐมสมบูรณ์ปฏิทินกาแสดง แปล ภาค ๑ - หน้าที่ 194 ด้วยศัพท์คือดนหาอุปาทานและภาพมันเอง เพราะฉะนั้น ธรรม ๕ เหล่านี้ จัดเป็นกรรมวัฏในกาลบัดนี้ ธรรม ๕ เหล่านี้ จัดเป็นวัฏต่อไป ( ในอนาคต ) เพราะองค์ปฏิจฉสมบูรณ์ มีวิญญาณ เป็นต้น ท่านแสดง ไโดยอ้างถึงชาติ ชรา มรณะ ปฏิจฉสมบูรณ์ มีวิชาฯเป็นต้นนั้น ว่าโดยอาการมี ๒๐ อย่าง อันนี้ ในองค์ปฏิจฉสมบูรณ์มิสังขารเป็นดังนี้ ระหว่างสังขารกับ วิญญาณ เป็นสนิทหนึ่ง ระหว่างเวทนากับตันหา เป็นสนิทหนึ่ง ระหว่างภาพกับชาติ เป็นสนิทหนึ่ง ฉะนั้น พระผู้พระภาคเจ้า ทรงรู้ ทรงเห็น ทรงทราบ ทรงแทฑลอด ปฏิจฉสมบูรณ์ ซึ่งมีสังขเจ ๔ อันธา ๓ อาณา ๓ โดยองค์การทุกอย่าง ด้วยประการฉะนี้ ความรู้มัน ชื่อวาฎ เพราะอรรถตามเป็นจริง ชื่อว่าปัญญา เพราะอรรถว่ารู้ชัด เพราะเหตุนี้ ท่านจึงกล่าวว่า " ปัญญาในการกำนำปัจจัย ชื่อธรรมมุติญาณ " พระผู้พระภาคเจ้า ทรงรู้ธรรมหล่านั้น ตามเป็นจริง ด้วยธรรมจิตญานนี้แล้ว ทรง เมื่อหน่ายคลายความพอใจจะพ้นไปในธรรมมีวิปัสสนาเป็นดังนั้น จึงได้หัก ทำลาย กำจัดเสีย ซึ่งสิ่งต่างๆ แห่งสังสาร มีประกาศกล่าว แล้วนี้ พระองค์ทรงพระนามว่า " อรห์" แม้พระทรงหักกำจัด เสีย แม้ด้วยประการอย่างนี้.* * อันนี้ พระผู้พระภาคนั้น ย่อมควรซึ้งจิราทิฏฐิอันเลิศ. *) * องค์การศึกษาแผนกบาลี แปลอสอบในสนามหลวง พ.ศ ๒๕๔๕ *