พระมหากัสสปและการสังถวพระวินัย : หน้า 24/409

ประชด) - ปฐมสัมผัสปทุมกมล ภาค 1 - หน้า 19 [พระเถระเริ่มปรึกษาและสมมติเป็นผู้ปัจจาวิสัชนา] เมื่อพระอานนท์นั้นนั่งแล้วอย่างนั้น พระมหากัสสปเถระ จึงปรึกษากันทั้งหลายว่า "ผู้สูงทั้งหลาย! พวกเราจะสังถวายอะไรดีนะ พระธรรมหรือพระวินัย" ภิกษุทั้งหลายเรียนว่า "จนแต่ท่านพระมหากัสสป! ชื่อว่าพระวินัยเป็นอายุของพระพุทธศาสนา เมื่อพระวินัยยังตั้งอยู่ พระพุทธศาสนาย่อมตั้งอยู่; พระพุทธศาสนาจัดว่ามั่งคั่งอยู่; เพราะฉะนั้น พวกเราจะสังถวายพระวินัยก่อน ." พระมหากัสสป. จะให้ใครเป็นอรรถะ ? ภิกษุทั้งหลาย ให้ท่านพระอุบาลีถามว่า "พระอานนท์ไม่สามารถหรือ ?" แก้ว่า "ไม่สามารถหามิโดได้ ก็ถือเอาหนึ่งแด เมื่อพระสัมมา-สัมพุทธเจ้าอ้างทรงพระชนม์อยู่บนเอง ทรงอ้างอธิบดี จึงจัดท่านพระอุบาลีไรในเดตคะว่า 'ภิกษุทั้งหลาย! บรรดาภิกษุทั้งหลายสาวกของเราพุทธองค์ อุบาลีเป็นลีลาคังนี้' เพราะฉะนั้น ภิกษุทั้งหลาย จึงปรึกษากันว่า 'พวกเราอาจถามพระอุบาลีเถอะสงสัยนานพระวันยะ'" ดังนี้ ลำดับนั้นพระเกสรก็ใส่สมมติคนด้วยตนเองเพื่อความตามพระวินัย ฝ่ายพระอุบาลีเถระก็ได้สมมติแด่เพื่อประโยชน์แก่การวิสชา [คำสมมติแดนปัจฉิมวิสัชนาพระวินัย] ในการสมมตินั้น มีพระบาสังคดคตไปนี้ :- ครั้นนั้นแล ท่านพระมหากัสสป เผยงให้สงสร์บว่า "ผู้สูงอายุทั้งหลาย! ของสงฆ์จังฟังไว้พ้าสา ถามความรุ่งพร้อมของสงส์ถึงที่แล้ว