ปฐมสัมมนาป่าสักทับแปล ภาค ๑ : หน้า 285/409

ประโยค- ปฐมสัมมนาป่าาสักทับแปล ภาค ๑ หน้า 280 ถามนบูชานี้ โดยออรณ์ก็ คือ ตัวยักษ์ขุนตูนบานนั้นเอง และถามนบูชานั้น มีอยู่แม่ในปฐมสัมมนาและทุติยมาน เพราะฉะนั้น ถามบูชานี้ พระผู้มีพระภาคเจ้า ก็อาจจะอธิบายไว้ในปฐมสัมมนาและทุติยมานนั้น อย่างนี้ว่า "อุปฌงโก จ วิสารสี" ดังนี้ มีไม๊ครับ ? เพราะเหตุไร จึงไม่ตรัสสนบูชานี้ไว้แล้ว ? เฉลยว่า "เพราะมิก็ยังไม่ปรากฏชัด." จริงอยู่ ก็แห้ง ถามบูชานั้น ในปฐมสัมมนาและทุติยมานนั้น ชื่อว่ายังไม่ปรากฏชัด เพราะถูกปฏิบัติธรรม มีวิปัสสนาเป็นครูบา ส่วนในติยามานนี้ ถามบูชานี้ เกิดมิก็ปรากฏชัดเป็นจุดอธิษฐานได้แล้ว เพราะ วิปัสสนาและปฏิกรองไม่ได้นะ ดังนั้น พระผู้มีพระภาคเจ้า จึงตรัสสนุนบูชานั้นไว้แล้ว การพรหมนาวรรค โดยประการทั้งปวงแห่งว่า "อุปฌงโก จ วิสารสี" นี้ จบแล้ว [อธิบายลักษณะแห่งสติและสัมปชัญญะ] บัดนี้จึงนิยามในนามนี้ว่า สโต จ สัมปชัญญะ. ชื่อว่าสโต เพราะอรรถว่า ระลึกได้. ชื่อว่ามาสาโน เพราะอรรถว่า รู้ัดโดย ชอบ สติและสัมปชัญญะตรัสโดยบุคคล. ในสติและสัมปชัญญะนั้น สติ มีความระลึกได้เป็นเครื่องกำหนด มีความไม่หลงลืมเป็นกิจ มี การควบคุมเป็นเหตุเครื่องปรากฏ, สัมปชัญญะ มีความไม่หลงเป็น เครื่องกำหนด มีความพิจารณาเป็นกิจ มีความสอดส่องเป็นเครื่อง ปรากฏ. สติและสัมปชัญญะนี้ พึงทราบโดยพิสดาร ตามที่