การศึกษาเกี่ยวกับอาสาวะขญาณและทิพยจักขญาณ : หน้า 329/409

ประโยค (คง) - ปฐมสมุนไพาสักกานแปล ภาค ๑ หน้าที่ 324 ถาวว่าด้วยอาสาวะขญาญาณ จริงอยู่ ในถาวว่าด้วยทิพยจักขญาณนี้ มีความแปลกกันดังต่อไปนี้แหละ ในถาวว่าด้วยพุทธพจน์ข้างเจ้ากล่าวไว้แล้วว่า "เพราะทำลายกระเป๋าฟองคืออวิชชา อันปกปิดขันธ์ที่คนเคยอยู่แล้วในกลกก่อน ด้วยจะจอปากคือพุทธนิวาสสนสุดซึญญาณ ดังนี้ ฉันใด ในถาวว่าด้วย ด้วยทิพยจักขญาญนี้ ก็ควรกล่าวว่า "เพราะทำลายกระเป๋าฟองคือวิชชาอันปกปิดความดูดความอุดมดี (ของสัตว์ทั้งหลาย) ด้วยจะจอปากคืออจุปปญญา" ดังนี้ ฉันนั้น. ในคำว่า "โส อะว สานติ จิตตฺต" นี้ ควรทราบจิตใน จุตตภาณ อันเป็นบทแห่งวิปสรณะ (ต่อไป). สองบทว่า อาสาวะ ขงญาญาณ ความว่า "เพื่อประโยชน์แก่ อรัจฉัตตรญาณ" จริงอยู่ อรัจฉัตรตรา ท่านเรียกว่า "ธรรมเป็น ที่สิ้นไปแห่งอาสะทั้งหลาย" เพราะทำอาสะให้ป่นปายไป. ก็ญาณ นี้ ในอรัจฉตรมนั้น ท่านเรียกว่า "ธรรมเป็นที่สิ้นไปแห่งอาสะ ทั้งหลาย" เพราะความที่ญาณนั้นเป็นธรรมนันเองแล้ว ในบรรดัน ด้วยประกอบนี้. สองบทว่า จิตต อนิญฺญาณเมติ ความว่า "เราได้อ้อมวิสาสนา จิตไปเฉพาะแล้ว." ในคำนี้อาจอย่างนี้ว่า "โส อิท ทุกฺข" พึงทราบในความ อย่างนี้ว่า "เราได้รู้ คือทราบ ได้แก่เทวดาตลอดแล้ว ซึ่งทุกข์สังเม ทั้งหมด ตามความเป็นจริง ด้วยการเทวดตลอดลักษณะตามที่เป็นจริง