สิกขาบทพระธรรม : หน้า 392/409

ประโยค - ปฏิบัติสมณปSyntheticกลานในแสตรภ 1 - หน้า 387 [อธิบายเหตุที่ให้ทรงบัญญัติสิกขาบท] ภิกษุทั้งหลาย ชื่อว่า รัตตัญญู เพราะอรรถว่า รู้อตรัณนา คือรัฐติรีปินอันมากฉันเท่าที่บวชานา มืออธิษฐานว่า "บวชมา นาน." ความเป็นหมู่ด้วยพวกภิกษุอรัญญ์รงชื่อว่า รัตตัญญู- มหัตตะ อธิบายว่า "ความเป็นหมู่ใหญ่ด้วยพวกภิกษุอรัญญ์รงชื่อว่า "รัตตัญญู-" * บัดทิตพึงทราบว่า" สิกขาบทที่พระผู้มีพระภาครงปรารถ พระอุปสมบันกันคุณธรร เพราะสังถึงความเป็นหมู่ใหญ่ด้วย ภิกขุผรุษรารัญญ์ ในบรรดาความเป็นหมู่ใหญ่เหล่านั้น. จริงอยู่ ท่านผู้มีอายุนัน ได้เห็นภิกษุทั้งหลาย ผู้นิพรรษาเผาโสร่เปิด อุปสมบันอยู่ สนิมิพรรษาเดียว จึงให้สิกขาวิหารอุปสมบทบ้าง. ครั้งนั้นแล พระผู้มีพระภาครงบัญญัติสิกขาบทว่า "ภิกษาททั้งหลาย! กุลบุตรอัญภิกษุผู้นิพรรษาย่อนสิบปี ไม่พึงให้อุปสมบท, ภิกษุใด พึงให้อุปสมบท ปรอาบัติทุกกุจิทั้งปวงนั่น. เมื่อสิกขาบอันพระผู้ มีพระภาคทรงบัญญัติแล้วอย่างนั้น ภิกษาททั้งหลายผู้งิญา "ไม่ลาดา คิดว่า "เราได้สมพรุษา เรามิพรรษาชครบสิบ. จึงให้อุปสมบทอีก. ลอดนั้น" พระผู้มพระภาค จึงรงบัญญัติสิกขาบทมาเมื่่อครั้งหนึ่งว่า "ภิกษาททั้งหลาย! กุลบุตรอัญภิกษุผูมิพรรษาชครบสิบ แต่เป็นผู้ง ไม่ลาดา ไม่พึงให้อุปสมบท ภิกษุใดพึงให้อุปสมบท ปรอาบัติ ทุกกุจิ แก่อภิณหันนั่น, ภิกษาทั้งหลาย! เถานนาต่อกิฎูกผู้ลลาคตอ * องค์การศึกษแห่งบาเล่าสอสอบถามหลวง พ.ค. ๑๙๕๒-๙๕ ๑. วิ. มหา. ๔๑๕.