ความเชื่อในพระรัตนตรัย : หน้า 340/409

ประโยค - ปฐมสัมผัสกล่าวถึงพระรัตนตรัยเป็นที่พึ่ง [ เวระญจพราหมณ์แสดงตนถึงพระรัตนตรัยเป็นที่พึ่ง ] เวระญจพราหมณ์ ครั้นชมเชยพระธรรมเทศนาอย่างนั้นแล้ว มีจิตเลื่อมใสในพระรัตนตรัย เพราะพระธรรมเทวนาอันนี้ เมื่อจะทำ อาการอันผู้มีความเลื่อมใสพึงกระทำ จึงใคร่ราบวลว่า "เอาสัก" ดังนี้เป็นต้น. บรรดาบทเหล่านั้น บว่า เอาสัก ตัดเป็น เอโส อห์ แปลว่า ข้าพเจ้าก็ หลายว่ากว่า โควต สรณ คจฺฉามิ ความว่า ข้าพเจ้าขอถึงพระโคดมผู้นิจจว่าเป็นที่พึ่ง คือข้าพเจ้าขอส่ง เสด ได้แก่ข้าเข้าไปยังพระโคดมผู้นิจจ ด้วยความประสงค์อั้นว่า "พระโคดมผู้จริญ ทรงเป็นที่พึ่งแก่ข้าพเจ้า คือทรงเป็นที่ไปในเนื่อง หน้า ทรงเป็นผู้ป้องกันความทุกข์ และทรงประโยชน์แก่กุล (แก่ ข้าพเจ้า) " ข้าพเจ้าย่อมทราบ คือล่องรู้สึก ดั่งราบวลมาแล้ว นั่นแล. จริงอยู่อยาก (ความถึง) เป็นความหมายแห่งรฐนตราใด แม้ พุทธ (ความรู้) ก็เป็นความหมายแห่งรฐนตราอันนั้น เพราะฉะนั้น บทว่า " คุรุามิ " นี้ ท่านก็กล่าวความหมายแห่งนี้ไว้ดังนี้ว่า " ชนามิ พุทธามิ " (แปลว่า ย่อมทราบ คือล่อมรู้สึก ). [ อรรถาธิบายคำว่าพระธรรม ] คือในคำว่า " ทมมญจ ภิกษุสปฺมญฺญ " นี้ มีวิมีจังดังนี้ :- สภาพที่ชื่อว่า ธรรม เพราะอรรถว่า ทรงไร้ซึ่งบุคคล ผู้ได้