ปฐมสัมผัศทักษาแปล ภาค ๑ : หน้า 203/409

ประโยค (ตอน): ปฐมสัมผัศทักษาแปล ภาค ๑ หน้า ที่ 198 และวิชา ๘ นั้น วิชา ๙ พระองค์ตรัสประมวลอภิญญา ๖ กับวิปัสสนาญาณและโมษิทย์เข้าด้วยกัน ธรรม ๑๔ นี้ คือ สือลังความเป็นผู้นิทาการอัญญูกรมแล้ว ในอินทรีย์ทั้งหลาย ความเป็นผู้รู้ประมาณในโภคะ ชาติราญโค สักธรรม ๑ มาน ๔ พึงทราบว่า ชื่อวารณะ จริงอยู่ธรรม ๑๕ นี้แหละ พระองค์ตรัสเรียกว่า วารณะ เพราะเหตุที่เป็นเครื่องดำเนินคือเป็นเครื่องไปสู่คติ คืออมตธรรม ของพระอริยสาวก เหมือนอย่างที่พระพุทธพระภาคตรัสว่า “ดูท่านมหานาม ! พระอริยสาวกในพระธรรมวันนี้ ย่อมเป็นผู้มีสิทธิ์ ดังนี้เป็นต้น” ผู้ศึกษาพิรุปรความผิดธรรม พระผู้มีภาคเจ้าทรงประกอบด้วยวิชาเหล่านี้ และด้วยรจนานี้ เพราะฉะนั้น ท่านจึงเรียกว่า “ผู้ถึงพร้อมด้วยวิชชาและอรณะ” ในความถึงพร้อมด้วยวิชชา และความถึงพร้อมด้วยวิชชา ยังความที่พระผู้มีพระภาคเป็นพระสัมพุทธให้เต็มอยู่ ความถึงพร้อมด้วยอรณะ ยังความที่พระองค์เป็นผู้ประกอบด้วยพระมหากรุณา ให้เต็มอยู่ พระผู้มีภาคนั่งทรงรู้สิ่งที่เป็นประโยชน์และมีประโยชน์แก่สรรพสัตว์ ด้วยความเป็นสัพพัญญู แล้วทรงเน้นสิ่งที่เป็นประโยชน์เสีย ด้วยความเป็นผู้ประกอบด้วยพระมหากรุณา ทรงชักนำในสิ่งที่เป็นประโยชน์ เหมือนอย่างผู้ถึงพร้อมด้วยวิชชาและอรณะ ฉะนั้นแหละ เพราะเหตุนี้ เหล่าสาวของพระผู้มีพระภาคนั้น จึงเป็นผู้ปฏิบัติหาเป็นผู้ปฏิบัติชั่วไม่ พวกสาวของพระผู้มีพระภาคนั้นหาเป็นผู้ปฏิบัติซ้ำเหมือนอย่างเหล่าสาวของพวกบัณฑุกูลผู้วิจารณะและ อรณะ