ปฐมสมันตปาสาทิกา ภาค ๑ : หน้า 315/409

ประโยค(ถอด) - ปฐมสมันตปาสาทิกาแปล ภาค ๑ หน้า ๑๓๐ กล่าวว่าด้วยทิพจักษุหลายว่า "โส เอ้า ฯลฯ ฯลฯ ฯลฯ ฯลฯ ฯลฯ ฯลฯ (เราได้อธิบายไปแล้ว) เพื่อญาณ (ความรู้) ในกุศลและอุปบติ (ของสัตว์ทั้งหลาย) มีคำอธิบายว่า "(เราได้อธิบายไปแล้ว) เพื่อญาณที่เป็นเครื่องรู้ความเคลื่อนไหวและการบังเกิด ของสัตว์ทั้งหลาย." สองว่า "จิตดู อภิญญาเมส" ความว่า เราได้อธิบายบริการจิตไป. ส่วนในคำว่า "โส ทิพพุพน เชบฯ ปฐมาสมิ" นี้ มีวิจัยยิ ดังนี้:- พระมหาสตัณฑ์หลาย ผู้มีมาริเต็มเปี่ยมแล้ว ย่อมไม่มีการทำบริการ, จริงอยู่ พระมหาสัตว์เหล่านั้น พอเมื่ออ้อมจิตไปนั่น ย่อมเห็นสัตว์ทั้งหลาย ผูกลังกูติ กำลังอุปฐิ เลา ประดิต มีผิวพรรณร่มราม ได้ดี แตกกาย ด้วยทิพยักษ์อุอิภุ์รสูธิ ล้วนจักญูมองมนุษย์. กุฬคูรผู้เป็นอิตกริยามั้งหลาย ต้องทำบริการ จึงเห็นได้. เพราะเหตุนี้ การบริการด้วยสามารถแห่งกุฬคูร เหล่านั้น จึงกล่าวไว้ว่าแล้ว. แต่เมื่ออำพาเข้า จะกล่าวการบริการนั้นด้วย จะทำทานแห่งพระวิญญ ให้เป็นภาระหนักอึ้ง, เพราะฉะนั้น ข้าพเจ้าจะไม่กล่าวการบริการนั้นไว้. ส่วนผู้ศึกษา ทั้งหลาย ผู้มีความต้องการ ควรถือเอาการบริการนั้น ตามนัยที่ข้าพเจ้ากล่าวไว้แล้วในปฐมวิลาสสีอวิสาห, วิภัทรธรรม: แต่ในนาทีท ๑. วิสุทธิมรรค ๒/๒๕๕-๒๕๓