ปฐมผันปาลึกสักนีรแปล ภาค ๑ - หน้าที่ 214 : หน้า 219/409

ประโยค (ตอน): ปฐมผันปาลึกสักนีรแปล ภาค ๑ - หน้าที่ 214 แหงความ, เพราะเหตุนี้น พระผู้มีพระภาคเจ้า พระองค์นั้น บัณฑิตจึงเฉลิมพระนามว่า ภควา " อันนี้ ในพระคาถานี้ บัณฑิตพึงเน้นในความแห่งบทเหล่านั้น ๆ ตามนี้ที่กล่าวแล้วในเทวะนั้นแหละ ส่วนนี้อือก็: - "พระผู้มีพระภาคเจ้ พระองค์ใด เป็นผู้มีโชค (คือมีส่วนแห่งบรรมีธรรม) ทรงกิจเฉลิม พระองค์ด้วยภัทรธรรม ทรงจำแนก ทรงแผ่ ประกอบด้วยภัทรธรรม ทรงจำแนก ทรงแผ่ และทรงคลายการไปในภพทั้งหลายเสียแล้ว, เพราะเหตุนี้ พระผู้มีพระภาคเจ้ พระองค์นั้น บัณฑิตจึงเฉลิมพระนามว่า ภควา." พึงทราบวินิจฉัยในพระคาถานั้นต่อไป ผู้ศึกษาพึงทราบอธิบายว่า "เพราะภาคธรรม (คือกุศล) อันถึงซึ่งฝั่งแห่งพระบรม มีมาน และศิลเป็นต้น อันยังสุขที่มี่ในโลกลี่พึ่งที่เป็นโลคุตระให้บังเกิด มีแต่พระผู้มีพระภาคพระองค์นั้น ; ฉะนั้น ในเมื่อควรจะเฉลิมพระนามว่า 'ภควา.' ดังนี้ [พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงทักกิสดุ้ได้รับเสวยอย่าง] อันนี้ เพราะพระผู้มีพระภาคเจ้ พระองค์นั้น ได้ทรงฌักกุลส เครื่องเรือนรถกระบวนกระวายทุกอย่าง ดังแสนอย่าง มีประเภทคือ