ความเคยประพฤติของพระพุทธเจ้าและพระสาวก : หน้า 398/409

ประโยค(อ) - ปฐมสมัญญาใส่ทنےปลเปา ภาค ๑ - หน้าที่ 393 [อาณิจฉนะ ความเคยประพฤติมามี ๒ อย่าง] ก็ความเคยประพฤติมามี ๒ อย่าง คือ พุทธจินตนะ (ความเคยประพฤติมาของพระพุทธเจ้า) สาวาจิจฉนะ (ความเคยประพฤติมาของพระสาวก)๑ พุทธจินตนะ (ความเคยประพฤติมาของพระพุทธเจ้า) เป็นไฉน? ข้อว่า "พระองค์ท่านหลายยังบ่ได้บอกลา คือยังมึได้อาลัย ผู้ที่มั่นบ่ให้จุ๋งพระบรมแล้ว จะไม่หลีกไปสู่ทิศร้ายในชนบท?" ดังนี้ นี้เป็นพุทธจินตนะ (ความเคยประพฤติมาของพระพุทธเจ้า) ข้อหนึ่งก่อน. ส่วนพระสาวกทั้งหลาย จะบอกลา หรือไม่บอกลา ก็ยามมึได้ตามสบายนั้นเอง. ยังมีพุทธจินตนะแม้นอิ่นอีก คือ:- พระพุทธองค์ทั้งหลายก็ดี อยู่ในพระบารมีวารณะแล้ว ย่อมเสด็จไปสู่ที่กิในชนบทเดียว เพื่อทรงสงเคราะห์ประชาชน. [พระพุทธเจ้เสด็จเที่ยววาริกไปเฉพาะ ๓ มณฑล] ก็พระพุทธองค์ทั้งหลาย เมื่ออิฉันเสด็จไปในชนบท ย่อมเสด็จเที่ยวไปในมณฑลใดมณฑลหนึ่งบรรจบมณฑลทั้ง ๓ เหล่านี้ คือ:- มาเมณฑล (มณฑลใหญ่)๑ มัชฌิมมาเมณฑล (มณฑลปานกลาง)๑ อันติมาเมณฑล (มณฑลเล็ก)๑ บรรดามณฑลทั้ง ๓ นั้น มาเมณฑล ประมาณเก้าร้อยโยชน์, มัชฌิมเมณฑล ประมาณร้อยโยชน์, อันติมาเมณฑล ประมาณสามร้อยโยชน์.