ปฐมสมันตปทาสน์ทบล ภาค ๑ - อรรถาธิบายอุบากกำในตุตกาณ : หน้า 295/409

ประโยค(ต) - ปฐมสมันตปทาสน์ทบล ภาค ๑ หน้า ที่ 290 [ อรรถาธิบายอุบากกำในตุตกาณ ] ว่าดว่า อฤทมสุข ความว่า อฤทมสุข เพราะไม่มีทุกข์ ชื่อว่า อสูญ เพราะไม่มีสุข ในคำว่า " อฤทมสุข " นี้ พระผู้มีพระภาคเจ้า ทรงแสดงเวทนาที่ ๑ อันเป็นปฏิปกต์ต่อทุกข์และสุข ด้วยพระคัรสนี้ หากทรงแสดงเพียงสักความไม่มีแห่งทุกข์และสุข ไม่. อุปกบนี้ชื่อว่า " อุบากบ " บ้าง. อุปกบนัน บัติตีพิงว่ามีการเสวยอารมณ์ที่ดีดปลอกออกา อารมณ์ที่นำปราณและไม่นำปราณเป็นลักษณะ มีความเป็นกลาง เป็นรส มีอารมณ์ไม่แจ่มแจ้งเป็นเครื่องปรากฏ มีความดับสุขเป็น ปฐกษณ ." ว่าดว่า อุปกบาติปริสุทธ์ี ความว่า มีสติเป็นธรรมชาติ บริสุทธิ์อ่อนอุบากให้คิดแล้ว จริงอยู่ ในฉันนี้ สติเป็นธรรมชาติ บริสุทธิ์ด้วยดี และความบริสุทธิ์แห่งสตินั้น อนุบากบาทำแล้ว หาใช ธรรมอย่างอื่นทำไม่ เพราะเหตุนี้ มานนั่น พระผู้มีพระภาคเจ้า จึงทรงเสริญว่า " มิตติบริสุทธิ์อ้อนอุบากบาให้เกิดแล้ว " ดังนี้. แม้น คิมภิวิสิฐงค์ พระองค์ก็ได้สร้อไว้ " สติย่อมเป็นธรรมชาติ เปิดเผย บริสุทธิ์ ผ่องแผ้ว เพราะอุบากบานี้ ด้วยเหตุนี้ จึงเรียกว่า มิตติบริสุทธิ์เพราะอุบกบา. ก็ความบริสุทธิ์แห่งสติในอุตตทานนี้ ย่อม มี because อุบกบาใด, อุบกบานั้น โดยอรรถก็พรงว่า " มีความ เป็นกลางในธรรมมั่น ๆ " อนึ่ง ในอุตตทานนี้ สติเท่านั้น เป็น