พระผู้มีพระภาคเจ้า: ผู้เจริญที่สุดและประเสริฐที่สุด : หน้า 259/409

ประโยค(ตอน) - ปฐมสมันดปาติกานแปล ภาค ๑ - หน้าที่ 254 ที่กะทะกระเปาะเปล่าออกมาได้ก็นานว่า ย่อมเป็นไก่ตัวพี ฉะนั้น ส่วนพระผู้มีพระภาคเจ้า ชื่อว่าถึงามนั่นว่า " เป็นผู้ ประเสริฐที่สุด " เพราะไม่มีใครทัดเทียมได้ด้วยพระองค์ทั้งปวง ." [ พระผู้มีพระภาค เป็นผู้ประเสริฐเพราะบำเพ็ญเพียร ] พระผู้มีพระภาคเจ้า ครับทรงประกาศความที่พระองค์ เป็น ผู้เจริญที่สุดและประเสริฐที่สุด อย่างยอดเยี่ยมแก่วงสมองฉะนั้นแล้ว บัดนี้ เพื่อจะทรงแสดงปาฏิทิน ที่เป็นเหตุให้พระองค์ทรงบรรลุความ เป็นผู้เจริญที่สุดเป็นต้น จำเดิมแต่ส่วนเบื้องต้น จึงสร้างว่า " อารุป โป น ม พราหมณ์ " เป็นต้น. อีกอย่างหนึ่ง เพราะได้สับข้อที่พระผู้มีพระภาคเจ้า เป็นผู้เจริญ ที่สุดและประเสริฐที่สุด อย่างยอดเยี่ยมนี้แล้ว พราหมณ์จึงอดความ คิดอย่างว่าว่า " พระผู้มีพระภาคเจ้า ได้ทรงบรรลุความเป็นผู้เจริญ ที่สุดและประเสริฐที่สุดด้วยปฏิปทา อะไรนอลา ? ดังนี้ พระผู้มี พระภาคเจ้า ทรงทราบความคิดของพราหมณ์นั่นแล้ว เมื่อจะทรงแสดง ว่า " เราได้บรรลุความเป็นผู้เจริญที่สุดและประเสริฐที่สุด อย่างยอด เยี่ยมนี้ ด้วยปฏิปทา " จึงได้ตรัสอย่างนั้น บรรดาบทเหล่านั้น หลายบทว่า อารุโ โป น ม พราหมณ วิริย อิโก้ ความว่า " คู่อ่อนพราหมณ์ ! ข้อที่เราเป็นผู้เจริญที่สุด และประเสริฐที่สุด อย่างยอดเยี่ยมนี้ เราได้บรรลุด้วยความ เกียรติรัน ด้วยความหวังมั่งคั่ง ด้วยความมีภาวะสากระส่าย (และ) ด้วยความเป็นผู้จิตฟุ้งซ่านไม่. อีกอย่างหนึ่งแ ล เพราะเราได้