ปฐมสมันปาฏิทาน: การแสดงปฐมสมันและบทบาทของภิกษุ : หน้า 379/409

ประโยค - ปฐมสมันปาฎิทานแปลภาค ๑ - หน้าที่ 374 มีครามดา ในบทพจราม ได้รับเสียงกึกก้องหลายๆวา่า "ภิกษุ ทั้งหลาย! ตั้งแต่บัดนี้ไป เราจักไม่ทำอิโมค จักไม่แสดงปฐมสมัน, ภิกษุทั้งหลาย! ต่อแต่นี้ไปพวกเธอท่านนั้น พึงทำอิโมค พึงแสดง ปฐมสมัน ภิกษุทั้งหลาย! มีชาญามีโอกาสที่พระตกดต จะพึงทำอิโมค พึงแสดงปฐมสมัน ในบริษัท ผู้นำบริษัทสุทธิ์. ตั้งแต่นี้มา พวกภิกษุอิแสดงอาบาปอิมง. อานาปาปฏิสมฺ์น นี้เป็นของคันพระพุทธเจ้า ๓ พระองค์ มีพระวิปัสสะเป็นต้น ไม่รง บกขึ้นแสดงแก่ภิกษุเหล่านั้น. เพราะเหตุนี้น่ะ พระผู้พระภาคจิง ตรัสว่า "อนทุกฐิอิ ปโมขิ" [เหตุให้พระศาสนดำรงอยู่ไม่นานและนาน] คำว่า " เตส พุทธาน" ความว่า แห่งพระพุทธเจ้า ทั้ง ๓ พระองค์ มีพระวิปัสสะเป็นต้นนั้น. ทางเข้า อนุตรานน คือ เพราะขันธอันตรธานไป, มอธิษฐายว่า เพราะปรินิพพาน. กล่าวว่า " พุทธธะพุทธธาน" ความว่า และเพราะความอันตรธานไปแห่งขันธ์ ของเหล่าพระสาวกผู้ได้ร่างฐานะพระพุทธเจ้าหลายวันแล้ว คือพระสาก ผู้ยังทนเห็นพระศาสนา, คำว่า " เญ ต ปจฉิมา สาวกา" ความว่า เหล่าปัจฉิมสาวก ผู่วมในสำนัก ของพวกสาวกผู้ท่านเห็นพระศาสดา. บทว่า " นานานมา" ความว่า มีชื่อดัง ๆ กัน ด้วยอำนาจชื่อม อาว่า " พุทธรติบิด ธรรรมรติบิด สังรมรติบิด." บทว่า " นานา-