ปฐมสมเด็จพระกุมารปา - บทวิเคราะห์ความดับทุกข์ : หน้า 291/409

ประโยค(ฉบับ) - ปฐมสมเด็จพระกุมารปา ภาค ๑ หน้า 286 ขณะนี้อุปจารแห่งงานนั้น ๆ ไม่น่ารู้ เมื่อเป็นเช่นนั้น เพราะเหตุไร จึงตรัสการบอก (สุขทุกข์เป็นต้น) ไว้ในงานทั่งหลาย[i]แน่ๆว่า "กิฏกอนิทรีย์ เกิดขึ้นแล้ว คับหาสมบิได้ในงานไร่ส ? คู่อนภุญ ทั่งหลาย ! ภิกษุในพระธรรมวินัยนี้ สังก์แล้วจากงานทั่งหลาย ๆ ๆ เข้าสู่ปฐมบานอยู่, ทุกขิทธริย์เกิดขึ้นแล้ว คับหาสมบิได้ในงานนี้, ก็โทมนัสสินธ์รี่--สุขันณฺธรี--โลภัสสินธ์รี--เกิดขึ้นแล้ว คับหา เคหิมในงานไร่ส ? คู่อนภุญทั่งหลาย! ภิกษุในธรรมวินัยนี้ เพราะละสุขเสบได้ ๆ ๆ เข้าอึดจุดตาลานอยู่ โลภัสสินธ์รีเกิดขึ้น แล้ว คับหาสมบิได้ในงานนี้ ดังนี้เอง.." มีคำกล่าวว่า เพราะเป็นความดับอย่างประเสริฐ. จริงอยู่ ความ ดับทุกข์เป็นฐานนั้น ในงานทั่งหลายมีฐานเป็นต้น เป็น ความดับอย่างประเสริฐ. แต่ความดับในขณะอุปฌารเท่านั้น หากเป็น ความดับอย่างประเสริฐไม่. จริงอย่างนั้น ทุกอินทรีย์ [บัน] ดับแล้วในอุปจารแห่งงาน ซึ่งมีอวิชชาชนะต่าง ๆ กัน แต่พึงเกิดขึ้นได้อีก เพราะสัมผัสมีอ yellow ปและ]งเป็นต้น หรือเพราะความเดือดร้อนอันเกิด จากการนั่งไม่สม่ำเสมอ, แต่จะเกิดในอุปจารไม่ใสเลย อีกร่าง หนึ่ง ทุกขันธ์ที่นั้น. แ ม้ดับแล้วในอุปจาร ยังดับไม่สนิทดี เพราะธรรม ที่เป็นข้าศึกกังจำกัดไม่ใด้ ส่วนภายในอุปปานา กายทั้งสิ้นยังลงสู ความสุข เพราะมีวิชชาบารมีฯ... และทุกข์ในรย์ของพระโยคาวจรผู้มี กายหยั่งลงสู่ความสุข จัดว่าดับไปแล้วด้วยดี เพราะธรรมที่เป็นข้าศึก ๑. อภ.วิ. ๑๒/๑/๕๕๕