การศึกษาเกี่ยวกับวสีในพระโยคาวจร : หน้า 162/324

สมาปัชชนวสี อธิฏฐานวสี วุฏฐานวสี ปัจจเวกขณวสี ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 160 ช้านาญในการเข้า ชำนาญในการดำรงอยู่ ชำนาญในการออก ชำนาญในการพิจารณา ( ทบทวน) พระโยคาวจรนึกหน่วงเอาปฐมฌานได้ในสถานที่ๆ ต้องการ ใน กาลที่ต้องการ ในระยะ (ชวนวาร) ที่ต้องการ ความชักช้าแห่งการ นึกหน่วงหามีไม่ เพราะฉะนั้น อาการเช่นนั้นจึงชื่อ อาวัชชนวสี ( ชำนาญในการนึกหน่วง ) พระโยคาวจรเข้าปฐมฌานได้ในสถานที่ ๆ ต้องการ ฯลฯ ความชักช้าแห่งการเข้าหามีไม่ เพราะฉะนั้น อาการ เช่นนั้นจึงชื่อว่าสมาปัชชนวสี ( ชำนาญในการเข้า ) แม้วสีที่เหลือ ก็ พึงขยายความโดยนัยเดียวกันนี้ (ต่อไป ) นี้เป็นคำชี้แจงในวสี ๕ นั้น เมื่อใดพระโยคาวจรอาจ ส่งจิตไปในองค์ฌาน ๕ มิให้มีระหว่าง (วิสภาคารมณ์เกิดขึ้น ) ได้ อย่างนี้คือ เมื่อเธอออกจากปฐมฌานแล้วนึกหน่วงเอาวิตกเป็นวาระ แรก ชวนะอันมีวิตกเป็นอารมณ์นั้นแลแล่นไป ๔ หรือ ๕ วาระใน ลำดับแห่งอาวัชชนะที่ตัดภวังค์เกิดขึ้น แต่นั้นภวังค์ (เกิด) ๒ วาระ ต่อนั้นอาวัชชนะอันมีวิจารณ์เป็นอารมณ์ (ตัดภวังค์เกิดขึ้น ) อีก (แล้ว) ชวนะ (ก็แล่นไป) โดยนัยที่กล่าวแล้วนั่นแล เมื่อนั้นอาวัชชน วสีก็เป็นอันสำเร็จแก่เธอ ก็แล วสีนี้ที่ถึงความเป็นยอด ได้มีในยมก ปาฏิหาริย์ของพระผู้มีพระภาคเจ้า หรือของท่านผู้อื่น ( มีพระธรรม เสนาบดีเป็นอาทิ ) ในกาล ( แสดงปาฏิหาริย์ทันทีทันใด )เช่นนั้น