ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ : หน้า 322/324

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 320 ปรมัตถวิสุทธิเป็นธรรมแห่งอริยสาวกนั่นเอง อย่างนี้ว่า " ดูกรอาวุโส ย์ ดูกรอาวุโส ข้อนี้ไม่เคยมี มามีแล้ว ซึ่งพระผู้มี พระภาคเจ้าผู้รู้ผู้เห็นผู้เป็นพระอรหันตสัมมาสัมพุทธะ ได้ตรัสรู้ธรรม ข้อนีเป็นอัศจรรย์ เครื่องได้ช่องว่างในที่คับแคบ เพื่อความหมดจดแห่งสัตว์ทั้งหลายฯลฯ เพื่อทำให้แจ้งซึ่งพระนิพพาน ธรรมเครื่องได้ช่องว่างในที่คับแคบนี้คือ อะไร คือ อนุสตติฐาน 5 อนุสสติฐาน 6 คืออะไรบ้าง ดูกรอาวุโส อริยสาวกในธรรมวินัยนี้ ระลึกถึงพระตถาคต ฯลฯ สัตว์ลางพวกใน โลกนี้.... ย่อมเป็นผู้มีวิสุทธิเป็นธรรมอย่างนี้ประการ ๑" ดังนี้เป็นต้น แม้ในอุโบสถสูตร ก็ตรัส ( อนุสสติ ๖ นี้ ) โดยเป็นกรรมฐานเครื่อง ชำระจิตของอริยสาวกผู้จำอุโบสถศีลนั่นแล อย่างนี้ว่า " ดูกรวิสาขา ก็แลอริยอุโบสถเป็นอย่างไร ดูกรวิสาขา การทำจิตที่เศร้าหมองให้ผ่อง แผ้ว ย่อมมีได้ด้วยความพยายาม ก็การทำจิตที่เศร้าหมองให้ผ่องแผ้ว ย่อมมีได้ด้วยความพยายามอย่างไร ดูกรวิสาขา อริยสาวกในธรรม วินัยนี้ ย่อมระลึกถึงตถาคต... "" ดังนี้เป็นต้น เพื่อทรงแสดงความมีผล มากแห่งอุโบสถ แม้ในเอกาทสกนิบาต อังคุตตรนิกาย ) เมื่อเจ้ามหา นามทูลถามว่า " ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ เมื่อข้าพระองค์ทั้งหลายนั้นอยู่ กันด้วยวิหารธรรมต่างๆ กัน ข้าพระองค์จะพึงอยู่ด้วยวิหารธรรมอะไร ดังนี้ ก็ตรัส ( อนุสสติ ๖ นี้ ) เพื่อแสดงวิหารธรรมแห่งอริยสาวกนั่นเอง อย่างนี้ว่า " " ดูกรมหานาม ผู้มีศรัทธาแหละเป็นผู้ทำให้สำเร็จได้ ผู้ ไม่มีศรัทธาหาเป็นผู้ทำให้สำเร็จได้ไม่ ผู้ปรารภความเพียร ผู้มีสติ ๑. อง. ฉกฺก. ๒๒/๒๕๐ ๒. อง. ติก. ๒๐/๒๖๕ "