ความสำคัญของสติและการรักษาจิตในวิสุทธิมรรค : หน้า 110/324

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 108 * ไตรลักษณ์ได้ ) แต่แม้เพราะสมาธิและปัญญาทั้ง ๒ เสมอกัน อัปปนาก็คงมีได้ [สติเป็นสพฺพตฺถิกา] ส่วนสติ มีกำลังในที่ทั้งปวงย่อมควร เพราะสติรักษาจิตไว้แต่ ความตกไปในอุทธัจจะ เพราะอำนาจแห่งสัทธาวิริยะ และปัญญา อันเป็นฝักฝ่ายอุทธัจจะ และรักษาจิตไว้แต่ความตกไปในโกสัชชะ เพราะสมาธิอันเป็นฝักฝ่ายโกสัชชะเพราะเหตุนั้น สตินั้นจึงจำ ปรารถนาในที่ทั้งปวง ดุจเกลือสะตุเป็นสิ่งพึงปรารถนาในกับข้าว ทั้งปวง และดุจสรรพากรรมิกอำมาตย์ (ผู้รอบรู้ในการงานทั้งปวง ) เป็นผู้พึงปรารถนาในสรรพราชกิจ ฉะนั้น เพราะฉะนั้น พระอรรถ กถาจารย์จึงกล่าวไว้ว่า " ก็แลสติ พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสว่าเป็น คุณชาติจำปรารถนาในที่ทั้งปวง เพราะเหตุไร เพราะจิตมีสติเป็นที่ อาศัยไป และสติมีการรักษาเอาไว้ได้เป็นเครื่องปรากฏ การยกและ ข่มจิต เว้นสติเสีย หามีได้ไม่ " (๓) ความฉลาดในนิมิต ความฉลาดในการทำนิมิตแห่งจิตเตกัคคตามีปฐวีกสิณเป็นต้น ที่ยังมิได้ทำ ความฉลาดในอันยังนิมิตที่ทำแล้วให้เจริญ และความ ฉลาดในการักษานิมิตที่ได้แล้ว ด้วยภาวนา ชื่อว่าความฉลาดใน นิมิต ในที่นี้ท่านประสงค์เอาความฉลาดในการักษานั้น (แล) (๔) ยกจิตในสมัยที่ควรยก ถามว่า ก็พระโยคาวจรยกจิตในสมัยที่ควรยก อย่างไร ? มหาฎีกาเสริมความว่า เพราะความฉลาดในการเจริญสำเร็จไปก่อนแล้ว