ข้อความต้นฉบับในหน้า
ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 47
อย่างหนึ่งเป็นเครื่องแวดล้อมกันและกัน เป็นต้นเหตุแห่งจริยาทั้งหลาย
โดยนัยดังนี้ คือ คนที่เกิดมาด้วยกรรมอันมีอโมหะเป็นเครื่องแวดล้อม
ย่อมเป็นคนพุทธิจริตฉันใด คนที่เกิดมาด้วยกรรมอันมีพลวสัทธาเป็น
ต้นเครื่องแวดล้อม ย่อมเป็นสัทธสาจริต คนที่เกิดมาด้วยกรรมอันมีวิตก
มีกามวิตกเป็นต้นเป็นเครื่องแวดล้อม ย่อมเป็นคนวิตกจริต คนที่เกิด
มาด้วยกรรมอันมีเครื่องแวดล้อมมีโลภะเป็นต้นเจือกัน ย่อมเป็นคน
โวมิสสจริต ( จริตเจือ ) ฉันนันแล
[ลักษณะแห่งจริต|
ส่วนข้อใดที่ว่า " และจะพึงทราบได้อย่างไรว่า บุคคลนี้เป็น
ราคจริต " ดังนี้เป็นต้น พึงทราบนัยในข้อนั้น ดังต่อไปนี้
ต"
[มาติกาแห่งลักษณะ |
บัณฑิตพึงบอกแจ้งจริยาทั้งหลายได้โดย
อิริยาบถ โดยกิจ โดยการบริโภค โดยอาการ
มีการดูเป็นต้น และโดยธรรมประวัติ (ความ
เป็นไปแห่งธรรม ) นันแล
[ลักษณะโดยอิริยาบถ]
ในข้อว่า " โดยอิริยาบถ " พึงทราบนัยดังนี้ ก็คนราคจริต เมื่อ
เดินไปโดยปกติ ย่อมเดินโดยอาการน่ารัก ค่อยวางเท้า วางเท้ายกเท้า
สม่ำเสมอ และรอยเท้าของเขาเป็นรอยกระโหย่งกลาง
คนโทสจริต เดินราวกะขุด (ดิน) ด้วยปลายเท้า วางเท้ายกเท้า
ด้วยอาการผลุบผลับ และรอยเท้าของเขาเป็นรอยขยุ้ม