ข้อความต้นฉบับในหน้า
ประโยค(ค) - ปฐมมณีปาปาศาสตร์กะเลอภ๎ ๒ - หน้า ที่ 35
ของภิกษุ ได้อาศัยเพื่อนพรหมาจารย์เป็นกัลยาณมิตร ก็เกิดคำริ่งอยู่ใน
พระอรหันต์แล้ว เพราะเหตุนัน ท่านพระอุปัชฌายะ จึงได้กล่าวไว้ว่า
"เขาทั้งสองได้อถกาถถารเรื่องบรรพชิต ได้ทำให้แจ้งถึงพระอรหัต
แล้ว.* บรรพาชาญามวาสนาและบุตร ได้บผลแล้ว ด้วยประการฉะนี้
[ท่านพระสุทินนี้เดือดร้อนใจเพราะประพฤติชั่วหยาม]
ส่วนบิดาของพิธีการนน ถูกความวิบัติครอบงำอยู่ เพราะ-
เหตุนัน ท่านพระอุปัชฌายะ จึงได้กล่าวว่า "อถน๎ อายสมุตโต
สุทนุนสุข อฏฐฺ กกฏฺจิ" ดังนี้เป็นต้น.
บรรดาบดเหล่านี้ บทว่า อฏฐฺทา แปลว่า ได้บำแล้วนันเทียว.
ทะ อัญชฌาทำการเชื่อมบถ. ความว่า "ได้บำแล้วนันเทียว."
ความตามเดือดร้อนในภายหลัง อนันต์ชาญารเป็นเหตุ คือว่า
ความรำาคาญ. แม้ว่า "วิโลกฺโร" ก็เป็นชื่อแห่งความตามเดือดร้อน
ในภายนันนันเอง.
จริงอยู่ ความตามเดือดร้อนในภายหลังนัน ท่านเรียกว่า
"กุกกฏฺจ" (ความรำาคาญ) โดยความเป็นก็รัยที่มุ่งพิณกลิ่ด
เพราะความเป็นกรรมอันผู้ทั้งหลายไม่พึงทํา ท่านเรียว่า "วิโลกฺโร"
(ความเดือดร้อน) โดยเป็นความละลึกผิดรูปไป เพราะอาจอิชฌามาถรรมนัน
เพราะไม่สามารถจะห้ามอิชฌามาถรรมที่ตนทำแล้วได้.
หลายบทว่า อถนา วต ม ความว่า ไม่ใช่ความของเราหนอ.
มึอธิบายว่า "นีชื่อนว่า ความไม่ใช่คุณทั้งหลาย มีมาณเป็นต้นเหล่านัน
* วิ มหา ๑/๑๓.