ปฐมมัณฑปสถากถาแปล ภาค ๒ : หน้า 313/404

ประโยค - ปฐมมัณฑปสถากถาแปล ภาค ๒ หน้าที่ ৩১৩ กว่าด้วยต้นไม้เจ้าป่า บทว่า วันปุปติ คำว่า ต้นไม้เป็นเจ้าแห่งป่า ชื่อ วันปุปติ "คำว่า วันปุปติ" นี้ เป็นชื่อของต้นไม้จิ๋งที่สุดในป่า ต้นไม้ที่พวกมนุษย์ห่วงแหวนแม่ทั้งหมด มีมั่งขุ่นำและขุ่นบหนังเป็นต้น ท่านประสงค์เอาในอภิกรนี้ ก็รือว่า พวกมนุษย์ปลูกพรรึกไทยและเวสย์เป็นต้นๆที่ดินไม้ใด, ต้นไม้ นั้น, เมื่อถูกภิฆูต ถ้าปลี้กกีดี บดีดีก็อลดีดี, กระพี้ดีด, แม้ดเดียว ยังกินเนื้ออยู่เทียว มังลงบนพื้นดิน ก็ยังรังยาอยู่ก่อน, ส่วนต้นไม้ใด แมูกัดตัดแล้ว ก็ยังต้องอยู่ตรงๆได้เที่ยว เพราะเวสหรือถึงไม้ใกล้เคียงรับไว้ หรือเมื่อมังลงไปถึงไม้ดิน, ในต้นไม้ดิน ไม่มีการหลีกเลี่ยง เป็นอาหารที่เดียว. แม้ต้นไม้ใด, ภิกษุอเลื่อกตัดขาดแล้ว ก็ยังต้องอยู่ในที่นั่นนั่นเอง เป็นเหมือนของไม่ขาด, แม้นต้นไม้ นั้น ก็เป็นมณฑนี้เหมือนกัน. ส่วนภิรูปูไรใด ทำต้นไม้ไม่ให้ห่อนกำลังภายหลังจึงเขาไว้ให้มังดีดี ให้ผู้อื่นเขายึดี, ตัดไม้ต้นอื่นใกล้ต้นไม้ นั้นก็ดี ให้ผู้อื่นตัดทึบ ต้นพวกลงให้รวมกันขึ้นนบนต้นไม้ นั้นก็ดี สั่งคนอื่นให้ต้อนขึ้นไปดีด ต้อนพวกลงให้รวมกันขึ้นนบนต้นไม้ สั่งคนอื่นให้ต้อนขึ้นไปดีด พวกลงและค้างคาวหลานั้น ทำต้นไม้ นั้นให้นุ่มลง, อาหาย่อมมีแก้ภิรูปูไรนั้นเหมือนกัน. แต่ถ้าเมื่อเธอทำต้นไม้ ๑. แปลว่าประทุกขไทยจะให้รื้อไม่ เพราะผูกควูลิ ก็แลกันว่า เจบอระเพิด. ๒. โยชนให้ยด ต คัพท์โยค ภูคลิโยแด่น่ะโยค มกฎกวุลิโถ.