ข้อความต้นฉบับในหน้า
ประโยค๓ - ปฐมสมันต์ปลาสำคัญแปล ภาค ๒ - หน้าที่ 235
แม้อื่นอีก ๕ อย่าง ดังนี้ คือ เอยาวาหาร ลักด้วยความเป็นงโม๑
ปลัสหยาหาร ลักด้วยความคี๑ ปริญปาวาหาร ลักด้วยความกำหนด
ไว้๑ ปฏิฉันนาวาหาร ลักด้วยกิริยาเป็น ๑ กุศาหาหาร ลักด้วยการ
สับเปลี่ยนสิลา๓ อาหารทั้ง ๕ เหล่านี้ ข้าพเจ้าจงพรานในเรื่อง
การสับเปลี่ยนสิลา๓ อื่น ๆ อาหารทั้ง ๕ เหล่านี้ เมื่อจิรรของสงฆ์ อันภิญญูวรรณะเอกอยู่ มี่ใจกิริยาเปลี่ยนสิลา๓ แล้วรับเอาวิธีไป- ดังนี้ คำที่อธิบายนี่ ชื่อว่า เอยาวาหารปัญหา
ฟังประมวลปัญหา ทั้งหลายเหล่านี้ แล้วทราบอาหาร ๒๕ ประการเหล่านี้
ด้วยประการฉะนี้:
ก็แล้ว พระวันธรรมผู้อาด ในปัญหา ๕ เหล่านี้ ไม่ดัง่วนวิจัย
อธิกนีที่เกิดแล้ว พิจารณาดูนะ ๕ ประการ ซึ่งพระโบราณาจารย์
ทั้งหลายมุ่งหมายกล่าวไว้ว่า
"พระวันธรรมผู้อาด พิจารณาสวนฐานะ ๕ ประการ
คือ วัตถุ ภานะ เทศรา ราคา และการใช้ของเป็น
ที่ ๕ แล้วพิธงอรรถคดีไว้" ดังนี้.
[อรรถาภิบาลฐานะ ๕ ประการ]
บรรดาฐานะทั้ง ๕ นั้น ฐานว่า "วัตถุ" ได้แก่กถะ
กีบเมื่อภิญญาผู้เก่า แมรับเป็นสัตย์ว่า "ภิกนทะอันนี้ ผมลักไปจริง" พระ-
วินัยร อย่าพึงยกอาบัติขึ้นปรับทันที พึงพิจารณาว่า ภิกนทะอันนี้มี
เจ้าของหรือหาเจ้าของมิได้ แม้นในกถะที่มีเจ้าของ ก็พิจารณาว่า