ปฐมสมันตปาสาทิกา ภาค ๒ - หน้า 56 : หน้า 56/404

ประโยค(ค) - ปฐมสมันตปาสาทิกา ภาค ๒ - หน้า 56 อยู่ในความไม่สงบ จะพึงถึงในรุกเป็นต้นในสัมปรายภพ ชื่อว่าอาสวะ อันเป็นไปในสัมปรายภพ เพื่อประโยชน์แก่การกำจัด มีคำอธิบายว่า เพื่อประโยชน์เก่าแก่รังงั้น คือเพื่อประโยชน์แก่การขังสอบอาสวะ อันไปในสัมปรายภพเหล่านี้ ข้อว่า อุปสนสนุน วา ปลายาย มีความว่า เมื่อมิสิขาขทาบัญญัติ มนุษย์ผู้คนจิตทั้งหลาย แม้มิเลื่อนใจ ได้ทราบสิขาขทาบัญญัติ หรือไม่ได้ศึกษาทั้งหลายปฏิบัติสิกขาบทตามที่ทรงบัญญัติไว้ ผู้น้อยก็ขวาเลวว่า อารมณ์เหล่าใด เน้นทีเดียวแห่งความกำหนด ความขัดเขื่อง และความบ่มหวลของมหาชนในโลก สมนาคายบุตร เหล่านี้ ย่อมเป็นผู้วัน-จากอารมณ์เหล่านั้นได้ พวกเธอทำกิจที่ทำ ได้ยากหนอ ทำกิจที่หนักหนอ ดังนี้ เหมือนพรหมฝ่ายจิตอธิษฐานทรงไตรเทพ ได้เห็นพระคัมภีร์ในวันปฏิรูปแล้วเสือมและนั่น ด้วยเหตุนี้ พระผู้พระภาคเจ้าจึงตรัสว่า “อุปสนสนุน วา ปลายาย” ข้อว่า ปลายายา วา ภูโยภาวา มีความว่า คูณธทังหลาย แม้มิเลื่อนใจในพระสตนา ได้ทราบสิขาบัญญัติ หรือได้เห็นกิฐูทั้งหลายปฏิบัติสิกขาบตามที่ทรงบัญญัติไว้ ย่อมเลื่อนเสือ่ง ๆ ขึ้นไปว่า พระผู้เป็นเจ้าเหล่าใด ตามรักษาวินัยสงอันเป็นพรหมจรรย์ มีมิตรเวลาเดียวอยู่ได้ตลอดชีวิต พระผู้เป็นเจ้าเหล่านั้น ได้ชื่อว่าเป็นผู้ทำกิจ ที่ทำได้ยาก น่าชื่นชม ด้วยเหตุนี้ พระผู้พระภาคเจ้าจึงตรัสว่า “ปลายายา วา ภิยโยภาวา” [พระสัทธรรม ๓ อย่าง] ข้อว่า สัทธุมงคลจิตติยา มีความว่า สัทธรรมมี องค์ คือ