ความหมายของค่านาภาษีในปฐมสมันตาปาลลาภ : หน้า 335/404

ประโยค ๓๙ - ปฐมสมันตาปาลลาภภาค ๒ - หน้า ๑๓๕ กว่าด้วยค่านาภาษี ชนทั้งหลาย ย่อมตระหนกมิจากกันนั่นเหตุนั้น ที่นั้น ชื่อว่า สูงมาภะ ที่เป็นแต่งตระหนกมิว่ากว่า "สูงมาภะ" นั้นเป็น ชื่อของค่านาภาษี จริงอยู่ ค่านาภาษีนี้ ท่านเรียกว่า "สูงมาภะ" เพราะเหตุที่ชนทั้งหลาย เมื่อไม่เสียภาษี นำภรรณอันค่อน ออก ไปจากที่นั้น ชื่อว่าตระหนกภาษี คือของนั้นพระราชาให้พินาศ สองทว่าตร ปริสุวณ มีความว่า เข้าไปในค่านาภาษีที่พระ ราชาทำกำหนดเขตตั้งไว้ในที่ทั้งหลาย มีขนาดเป็นต้นนั้น สองทว่าราชาคม ภูฏุ ได้แก่ ภาณะที่ควรแก่พระราชา อธิบายว่า "ภาษีมิราคาถึง ๕ มาสก หรือเกินกว่า ๕ มาสก เป็นของที่ คนควรถวายแต่พระราชา จากภาณะใด ซึ่งภาณะนั้น." ปฐว่า "ราชค" บัง. เนื้อความก็อย่างนี้เหมือนกัน ภิกขูเป็นผู้มีใจอด คือยังไงเอาให้เกิดขึ้นว่า "เราไม่เสียภาษีแก่พระราชาจากภาณะนี้" แล้วอุบลอับต้องภาณะนั้น ต้องทุกกุฎ หยิบอาไว้ ใส่ในย่าม หรือผูกติดไว้กับบ่าอันในทับปิด ต้องดูอัจฉัย. การ ที่ให้เคลื่อนจากฐานะ ชื่อว่าจอ่มไม่ เพราะออารน์นี้ พระผู้พระภาคเจ้า ทรงกำหนดด้วยค่านาภาษี ภิกขูยังเท่านั้น ๒ ให้ก้าวล่วงเขตกำหนดค่าน ภาษีไป ต้องปารามิ, ค. มาสก ๑๑ ,๑๒