การศึกษาเกี่ยวกับภิญญูและความเป็นบ้าน : หน้า 165/404

ประโยค - ปฐมมะปลาสํากลกาแปล ภาค ๒ - หน้าที่ 165 [ไม่เป็นอาบัติแก่ภูมิบ้านและมีจิตฟุ้งซ่าน] ภิญญูเป็นบ้านพระดี (คำเรียน) ชื่อว่า เป็นบ้าน, จริงอยู่ ดีมี ๒ อย่าง คือ ดีที่มีฝัก ๑ ดีที่ไม่มีฝัก ๑ ดีที่ไม่มีฝัก ชิมชาบไปทั่ว สรรพงคุ ดูโลหิตเฉนั้น. เมื่อดีที่ไม่ปกันก็กรับ พวกสัตว์ย่อม เกิดมีหิตด้านผิดเบี้ยวและเนื้อเป็นต้น หิตด้านเป็นต้นหล่านั้น จะ หายได้เพราะประกอบยา. ส่วนดึกที่ฝักตั้งอยู่ในฝักของดี. เมื่อดีที่มีในฝัก นั้นกำรับ พวกสัตว์อ่อนเป็นบ้าน. ภิญญูมีสัญญาว่า ปลาส ละ ทิ้งรึและโอเด๊บปะแล้ว เที่ยวประพฤติ กรรมที่ไม่สมควร. แม้ย่ายสึกบางทั่งเบาและหนาอยู่ ก็ไม่รู้สึกตัว. ชื่อว่าเป็นผู้แก้ไขไม่ไม่ได้ แม้เพราะการเยียวชา; ภิกษุผู้นี้เป็นบ้านนั้น ไม่เป็นอาบัติ. ภิญญูมีสัญญาว่า ไม้กี่ผู้ปล่อยจิต (ไปตามอารมณ์) ท่านเรียกว่า เป็นบ้านเพราะยึดมั่นเข้า สิง. ได้ยืนว่า พวกยักษ์แสดงอารมณ์ ทั้งหลายที่น่ากลัว หรือสอดมือเข้าถามปากแล้ว บีบคั้นหยั่งรูป กระทำ พวกสัตว์ให้มีสัญญาปลาส ภิกษุผู้นี้จึงซ่านเห็นป้านั้นไม่เป็นอาบัติ. ส่วนความแปลกกันแห่งภิญญูผู้เป็นบ้านสองพวกนี้ มัดต่อไปนี้ :- ภิญญูเป็นบ้านเพราะดี (คำเรียน) จัดว่าเป็นบ้านตลอดกาลเป็นนิตย์ทีเดียว ไม่ได้สัญญาแบบดี. ผู้เป็นบ้านเพราะยึดมั่นเข้า สิง ยกกลับได้สัญญาตาม ปกติในบางคราวบ้าง. แต่ในปฐมมราชิกบางบานที่ ภิกษุ รูปใด หลลิสต์โดยประกายทั้งปวง วัดดูอะไร ๆ จะเป็นไฟตำตาม