บทความเกี่ยวกับช้างและสัตว์ในภาค ๒ : หน้า 346/404

ประโยค- ปฐมสัมผัสที่สำคัญในภาค ๒ - หน้าที่ 346 กว่าด้วยสัตว์ ๔ เท่า พิ้งทราบนิชญ์ในสัตว์ ๑ เท่า ต่อไป - ชนิดแห่งสัตว์ ๔ เท่า ทั้งหมด ที่เหลือจากที่มาในพระบูชา พิ้งทราบว่า สัตว์บ่งเลี้ยง, สัตว์ทั้งหลายมีช้างเป็นต้น ปรากฏชัดแล้วเล่า. บรรดาสัตว์ช้างเป็นต้น เหล่านั้น เมื่อเกิดบุคคลช้างด้วยใจจิต เป็นทุกข์, ทำให้ไหว เป็น ถูลล้าง. ส่วนภิกขุรูปใด มีคำสั่งมาก ใช้ประโยชน์อาจลูกช้างรุ่น ๆ ที่ ใกล้จะคือขึ้น เพราะความน่ากลัว ให้ทำทั้ง ๔ และลงพื้นจากพื้นดิน แม่เพียงปลายเส้นผม, ภิกษุรูปนั้น ต้องปราบพิสดาร ก็ยังบางเชือก เขา ลำบ้างไว้ในโรงช้าง, บางเชือกยังอยู่ไม่ไดลำไว้, บางเชือกยังอยู่ ภายในที่อยู่, บางเชือกยังอยู่ที่พระลานหลวง. บรรดาช้างเหล่านั้น ช่างเชือกที่เขาลำคอจงไว้ในโรงช้าง มีฐาน ๕ คือ เครื่องลูกที่ตอ และเท้าทั้ง ๔. สำหรับช้างเชือกที่เขาโจรโล่เหล็ก ลำไว้ที่คอและที่เท้าทั้งหนึ่ง มียุท ๖. ช้างเชือกที่เขาลำไว้ทั่วหัว และเท้าทั้ง ๒ มิฉนั้น ๓. ชิงทราบการทำไหว และทำให้เคลื่อนไอฐาน ด้วยอำนาจแห่งฐานเหล่านั้น. โรงช้างทั้งสิ้น เป็นฐานของช้างที่เขาไม่ ได้ลำไว้. เป็นปราจิก ในเมื่อให้ก้าวลงจากโรงชั้นนั้นไป. ภายใน ที่อยู่ทั้งสิ้นนั้นเป็นฐานของช้างที่ยืนอยู่ภายในอยู่. เป็นปราจิก ในเมื่อให้ล่วงเลยประตูที่อยู่ของช้างนั้นไป. พระนครทั้งสิ้น เป็นฐาน ของช้างที่ยืนอยู่ที่พระลานหลวง. เป็นปราจิก ในเมื่อให้ล่วงเลยประตู พระนครไป. สถานที่เย็นอยู่เอง เป็นฐานของช้างที่ยืนอยู่นอก