การตีความและบทวิเคราะห์พระวินัยที่เกี่ยวข้องกับราคาภัตะ : หน้า 238/404

ประชโยค๓- ปฐมสัมผัสกภาคแปล ภาค ๒- หน้าที่ 238 อย่างยิ่งเหมือนกับได้รดน้ำบุตะนั่น พระวินัยธรพิสูจน์ส่องถึงวัตถุอย่างนี้ ฐานว่า "กาฉ" คือ กาฉที่ลึก. ด้วยว่า ภัตะนั้นๆ บางคราวมีราคาพอสมควร บางคราวมีราคาแพง เพราะฉะนั้น ภัตะนั้น พระวินัยธรพิสูจน์ปรับอาบัติตามราคาของในกล้าดังกล่าว พิจารณาส่องถึงกาลอย่างนี้ ฐานว่า "ประเทศ" คือ ประเทศที่ลึก. ก็ภะตะนั้น ภิกษุ ลักในประเทศใด พระวินัยธรจึงปรับอาบัติตามราคาของในประเทศนั้น นั่นแหละ. ด้วยว่า ในประเทศที่เกิดของภัตะ ภัตะย่อมมีราคาพอสมควร ในประเทศอื่นย่อมมีราคาแพง ก็เพื่อแสดงนี้ว่าอย่างนี้ ควรสาธารณเรื่องดังต่อไปนี้:- ได้ยินว่า ในประเทศไทยฝังสุพฯ มีภิกษุรูปหนึ่ง ได้พระวัสดุสมบูรณ์จึงให้ทำเป็นโอษฐ์ ที่น่าพอใจ เช่นกับกระดองสังฆ แล้ววางไว้ที่ประเทศไทยเอง ได้ไปยังเจดีย์อีกวิธีรีวิทยา. คราวนั้น มีภิกษูรู้อื่นได้ไปยังประเทศไทยภูมิพลบุญ พักอยู่ที่วัดนั้น เห็นโอษฐ์นั้น จึงได้้อ เอาด้วยไอจิด แล้วก็ยังได้อธิฏิวิริยารัตนะ. เมื่อเจออันนี้คึดขำข่าววู่อยูที่เจดีย์นี้ดีว่าว่าไอเจ้าของโอษฐ์ไอ ได้เห็นโอษฐ์นั้นเข้า จึงกล่าวว่า "คุณได้โอษฐ์มาจากไหน?" ภิกษุรูปที่อามนั้น ตอบว่า "ผมมาจากประเทศไทยฝังสมุทร". ภิกษุเจ้าของโอษฐ์กล่าวว่า "โอษฐ์ ไม่ใช่ของคุณ. คุณถือเอาด้วยความเป็นนิจโม" ดังนี้แล้ว จึงได้ดูคร่ำไปยังทามกลางสงม. ในอดีตวิริยารัตน์ ภิกษุทั้งหลายก็ไม่ได้รับความชื่นชอบ. จึงได้พากันกลับมายังมหาวิหาร. เธอทั้งหลายให้