การบอกลา: ความหมายและความสำคัญในวรรณกรรม : หน้า 111/404

ประโยค - ป prizably 141 เจิญได้กล่าวเนื้อความนี้" ขึ้นชื่อว่าการกล่าวผิดพลาด ย่อมไม่มี, เป็น อันหยั่งลงสู่เดชที่เดียว, สกาย ก็ย่อมเป็นอันบอกลาแล้ว ภูเขานั้นย่อม เป็นผู้คลื่นจากสถานที่เดียว เหมือนสัตว์ผู้คลื่นจากความเป็นไทว ลักษณะจากความเป็นพรหมนะนั้น. องค์นี้ ถ้ากิ๋วว่ากำหนดคดีตาด และอนาคตว่่าว่า "พูฑฺ ฑี ปจจุฬฎิ" ก็/"พูฑฺ ฑี ปจจุฬิสมฺ" ก็/ "พูฑฺ ฑี ปจจุฬุเย" ก็ดี ส่งพูฑฺ ฑีดีส่งข่าวลาสบดีดี สกาย ( เป็น) อธิบไว้ดีสิ บในความนั้นด้วยหัวแม่มือก็ สกาย ย่อมไม่เป็นอันบอกลา. ส่วน การอวดอุตรินสุธรรม ย่อมถึงที่สุดแม่ด้วยหัวแม่มือ." การบอกลา สกาย ย่อมถึงที่สุด ก็ต่อเมื่ออภิญญาผู้ล้าผลวา ซึ่งสัมปุฏด้วยจิตในสำนัก ของสัตว์ผู้เป็นชาติมนุษย์เท่านั้น. อีกอย่างหนึ่ง ภิกฺ ษ เมื่อฉันวาวประกาศให้คนอื่นรู้ ถ้าเจาะจง บอกเฉพาะบุคคลนั้นว่า "บุคคลนี้เท่านั้นจงรู้" และบุคคลนั้น นั่นเอง รู้ความประสงค์ของเธอเน่นไช้, สกาย ย่อมเป็นอันบอกลา. ถ้าผู้นั้นไม่รู้, แต่คนอื่นซึ่งยืนอยู่ในที่ใกล้รู้, สกาย ย่อมไม่เป็นอัน บอกลา. ถ้า ว่า กิ๋วนัน เจาะบอกเฉพาะแม้บุคคลสองคนในที่คนสอง คนยืนอยู่ว่า "ข้าพเจ้าบอกแกคนสองคนนี้" ดังนี้, บรรดาคนทั้งสอง นั่น เมื่อคนหนึ่งรู้จักตาม รู้ทั้งสองคนก็ตาม สกาย ย่อมเป็นอันบอกลา. ๑. คำฟ่าว่า ทุกญุมุฏฐา นี้ แปลกันต่าง ๆ แต่บันทับประเทศเป็น หุตญุมุฏฐา ทั้งนั้น อิฏฏารจัดกันก็เป็นแก้ หุตญุมุฏฐา ว่าได้แก่ หัดกิจการ. ๒. คำฟ่าว่า หุตญุมุฏฐา นี้ ฉบับอื่น ๆ เป็นหุตญุมุฏฐา มุททานอกจากแปลว่า แหวน แล้ว ยังแปลว่า เครื่องหมายก็ได้ หุตญุมุฏฐา จึงหมายความว่า ด้วยใช้นมือเป็นเครื่องหมายให้.