การวิเคราะห์ภาระในพระพุทธศาสนา : หน้า 291/404

ประโยค ๑- ปฐมศึกษาปลาสักภาค ๒- หน้าที่ 291 กำหนดแห่งของที่หัว. ภาระที่ตั้งอยู่ในว่างนี้ ชื่อว่า ภาระที่หัวไป. บัดนี้ พี่ทราบวินิจฉัยโดยลำดับ ในคำว่า " สิถา ภาระ" เป็นต้น ดังต่อไปนี้:- กิจกุอันพวกเจ้าของ仍สั่งว่า "ท่านองค์ ถือเอาภาระนี้ไปในที่นี้" พูดเองเลยว่า "ท่านองค์มอบภัณฑะชื่อ" ให้แก่ข้าเจ้า, ข้าจะเจ้านำเอาภัณฑะของพวกท่านไป" ดังนี้ แล้วเอาศรีพระภัณฑะของพวกชนะเหล่านั้นเดินไป ลูกภัณฑะนั้นด้วยไอจิต ต้องทุกกุจ. เมื่อยังไม่ท่านให้เลยบอกกำหนดศรจะตามที่กล่าวแล้ว เป็นแต่กล่าวให้เลื่อนปล่อยไปข้างโน้นบ้างนี้บ้าง ให้เลื่อนกลับมาบ้าง ต้องลูกจัง. เมื่อภัณฑะนั้นพอเธอคลายลงสู่สุด แม้พวกเจ้าของจะมีความคิดว่า "จงนำไปเถิด" ดังนี้ ก็ตาม ถึงกระนั้น ก็ต้องปราชิก เพราะเจ้าของมีสั่งไว้ องค์ เมื่อเธอมั้ไล่คลายลงสุด ๆ แต่ในภัณฑะที่คอ เป็นต้น ก็มีวิถีฉันเหมือนกันที่กล่าวไว้ในภัณฑะนี่แหละ ส่วนในคำว่า " ทงเต ภาระ นี้" พิงทราบวินิจฉัยดังนี้:- ภาระที่หัวไป เรียกว่า ภาระในมือ เพราะเป็นของที่ถือไปด้วยมือ ภาระนั้นจะเป็นของที่ถือเอาจากพื้นดินก่อนที่จะวัดหรือเป็นของที่ถือเอาจากศิระเป็นต้น ด้วยจัดดุริฐานวิธีตามที่ย่องถึงความมั่นบ้าง "ภาระในมือ" ทั้งนั้น. เมื่อก็เห็นที่ครูเช่นนั้น (คือพอจะช้อนของได้) ปลง ๑. โยธานุวัตระนับบนปลงเป็นวิสสะนะ แปลว่า ของมีภาระคู่