ปฐมสมันตปาาถกากาเลา 2 - หน้า 49 : หน้า 49/404

ประโยค(ตอน) - ปฐมสมันตปาาถกากาเลา 2 - หน้า 49 [พระสุทินนั่นเป็นคนแรกในการเสพมุณธรรม] พระผู้มีพระภาคเจ้า ทรงหมายเอาพระศาสนา จึงตรัสว่า "ดูก่อนโบตรมรุน ! ท่านเป็นคนแรก เพราะเป็นคนค้นแห่งอุคุสธรรม ทั้งหลายมากแล้ว." มีคำอธิบายว่า "ท่านนั่นว่าเป็นคนแรก เพราะเป็น คนค้นแห่งบุคลทั้งหลาย หรืออุคุสธรรมทั้งหลายเป็นอันมากในพระ ศาสนานี้ ก็เพราะก่อนใครทั้งหมด คือเป็นผู้ให้ช่องทาง ได้แก่ชี้ อุบาย เพราะเป็นผู้เดินทางนั้นก่อนเพื่อน." จริงอยู่ ในคำว่า "พหนนุ โห" เป็นดังนี้ มือตีบงดังนี้ว่า "บุคคลเป็นอันมาก ได้แลเห็นแล้ว ลำเหนียดยามก็อริยของท่าน จัก กระทำอุคุสธรรมมีประการต่าง ๆ มีสพเมุณธรรมกับนางลิง เป็นต้น." บทว่า อนุกปรียาเนน คือ โดยเหตุเป็นอันมาก ซึ่งตรัสแล้ว โดยนี้เป็นต้นว่า "อนุบูฉิวี." นี้. [ผูไม่ตั้งอยู่ในสงวรเป็นผู้มากในปัจจัย 4] หลายขบวนว่า ทุกข์ตาย ๆเป ๆ โกลชูชล อวตน ภาสิตวา มีความว่า ตรัสโทษ คือข้อที่นำคำหนิ ได้แก่ข้อที่นำติเตียนแห่งสังวร ซึ่งเป็นที่ตั้งแห่งโทษทั้งหลาย มีความเป็นผู้เลี่ยงทุกเป็นต้น. จริงอยู่ ตนของบุคคลผู้ตั้งอยู่ในความไม่สำรวม ย่อมถึงความ เป็นสภาพที่เลี่ยงยาก และบำรุงยาก เพราะเหตุนี้ องค์จร ท่านจึง เรียกว่า "ความเป็นผู้เลี่ยงยาก และความเป็นผู้บำรุงยาก." องค์นี้ ตนของบุคคลผู้ตั้งอยู่ในความไม่สำรวม ย่อมถึงความเป็น ผู้มากในปัจจัย 4 และได้ปัจจัยทั้งหลาย แมมีประมาณเท่าเขาสนุร