ปฐมสมันดาปสาทิกา: วินัยทุกกฎ : หน้า 249/404

ประโยค - ปฐมสมันดาปสาทิกาแปล ภาค ๒ หน้า ๒๔๙ บทนี้ นี่ วินัยทุกกฎ ทุกกฎที่ว่า "พวกภูษาได้ฟัง (เรื่องตะเกียกถะคายเพื่อทำลายสงฆ์) แล้วไม่พูด ต้องอาบัติทุกกฎ" นี้ คือ อาบัติทุกกฎ ทุกกฎที่คิดว่า "เป็นทุกกฎเพราะฤทธิ์ ในบรรดาสมุนฌาน" ๑ อย่าง นี้ ชื่อ ฤทธิ์ฤทธิ์ทุกกฎ ทุกกฎที่ว่า "คุณ่อนทุกกฎทั้งหลาย! วันจําพรรษาต้นของฤทธิ์นั้น ไม่ปรากฏ และเธออบอาบัติทุกกฎ เพราะรับคำ" นี้ ชื่อ ปฏิสสาทุกกฎ ส่วนหละประโยคทุกกฎ (คือ ต้องทุกกฎพร้อมด้วยความพยายาม) ดังต่อไปนี้ : - เพราะเหตุนัน ข้าเจ้าจึงกล่าวว่า "เมื่อฤทธิ์ตุรุกชาติมีหนาม ต้นไม้ และเผาวัชึ้นเป็นต้น ชนิดใดชนิดหนึ่ง ที่ยังสดดามแห่งดาม เป็นทุกกฎเหมือนกัน เพราะเป็นไปด้วยความพยายาม." ก็ถ้าแม่เมื่อฤทธิ์นั้น ตัดฤทูชาติ มีหนาม ต้นไม้ และเผาวัชเป็นต้น ซึ่งเกิดขึ้นในนัน ลิขิตธรรม ย่อมยังลง ความสงสารเกิดขึ้น, เธอแสดงทุกกฎเพราะการตัดเป็นปัจจัยแล้ว ย่อมพันธ์ได้, ถ้าเธอไม่ทอดธูระ ยังมีความบกพร่องขุดกิดอยู่ก็เถิด, ทุกกฎเพราะการตัด ย่อมระงับไป, เธอส่วนต้องอยู่ในทุกกฎเพราะการขุด ด้วยว่า ฤทธิ์แม้เมื่อจุดแผ่นดินเป็นอับปิยะ ย่อมต้องทุกกุ้มกันและ ในอธิการว่าด้วยการขุดดินนี้ เพราะมีความพยายาม. ก็ถ้าเธอขุดในทุกกฤสิเสร็จสมรแล้วแม้ยังถึงตั้งหม้อทรัพย์ ลิขิตธรรมยังลง, เธอแสดงทุกกฎเพราะการขุดเป็นปัจจัยเสียแล้ว ย่อมพันธ์ (จากอาณัติ) ได้. ๑ อ. วิ มหาวรร. ๔/๑๒๐.