ปฐมสมุนไพาสากกะเบือ ภาค ๒ : หน้า 95/404

ประโยค(ค) - ปฐมสมุนไพาสากกะเบือ ภาค ๒ - หน้า ที่ 95 จำนวน เพราะได้นำฉันทะของกิริยาผู้สร้าฉันทะมาแล้ว และเพราะ พวกกิริยาผู่อยู่พร้อมหน้ากันไม่คัดค้าน บทว่า ฆาตติตุฏฺฐเน มีความว่า อนจะพิพากษาด้วยอุตุนา ๒ ครั้ง ฆติติ ๑ ครั้ง บทว่า กุมมณ คือ วิธิธรรมอันชอบธรรม บทว่า อญุปน ความว่า เข้าถึงความเป็นธรรมอันใด ๆ พึ่ง ให้การริบไม่ได้ คืออนัน ๆ พิฆ่าด้านไม่ให้ เพราะถึงพร้อมด้วย วัตถุปมิด ขุทติสมมิด อนวาสนสมมิด สิมาสมมิด และปริสมมิด บทว่า ธานารเทน คือ ควรแก้เหตุ ได้แก่ควรแก้สถูลกาทน ชื่อว่า อุปสัมบัน คือมาถึง อธิบายว่า บรรลุซึ่งภาวะอันสูง อันความเป็นกิจกับเป็นภาวะในเบื้องบน (คือสูง) จริงอยู่ บุคคลนั้น ท่านเรียกว่า “อุปสัมบัน” เพราะมาถึงความเป็นกิจกับนั้น ด้วยกรรมตาม ที่กล่าวแล้ว กีในถิรูกนี้ มาแต่ฆุตติฏฺฐูกจรรอย่างเดียวเท่านั้น แต่ในที่นี้ ควรนำสังกรรมทั้ง ๔ มากกว่าไว้โดยพิสثาร คำนี้ทั้งหมดท่านกล่าว แล้วในอรรถกถาทั้งหลาย และสังกรรมเหล่านั้น คือ อปรโลกนกรรม ฆุตติกรรม ฆุติตุฏฺฐิกรรม ฆุติจุตุฏฺฐิกรรม บันฑิตพึงเรียงไวตาม ลำดับ แล้วขักษามากล่าวโดยพิสุทธา จากคัมภีร์ชั้นธรณ และกัมวิรังค์ ในที่สุดแห่งคัมภีร์บริวาร จำพวกจักราชนาสงกรรมเหล่านั้นใน กัมวิริงค์ ในที่สุดแห่งคัมภีร์บริวารนั้นแล้ว เพราะว่า เมื่อมีการสรรนาน อย่างนั้น ปฐมปฐกิจวรรณะ จักไม่เป็นการหนักไป และการ พรรนาณพระบามีตามที่ตั้งไว้ ก็จักเป็นวรรณะที่รุ่งได้ง่าย พึงฐานะ