ข้อความต้นฉบับในหน้า
ไวอากรณ์และสัมพันธิ ๒๑
(แสดงว่า ผู้พูดคาดเอาว่าน่าจะนั่นเองที่ทำกรรมนน
หรือกรรมนัน คงจะเป็นกรรมที่ผู้นั้นทำไว้)
โส เถโร อาคโต ภเวย ฯ
(แสดงว่า ผู้พูดไม่แน่ใจ จีงคาดเอาว่าน่าจะมาแล้ว)
(ข) ๗ ปัจจัย มาดูกับกิริยาอายขยายหมวดภาวิตสุนฺติ (๓ + ภวจสฺนิติ)
ข้อความใด เป็นเรื่องคาดคะเนถึงอนาคต ซึ่งเรื่องที่คาดคะเน
นั้นอาจมีจริงหรือไม่จริงก็ได้ แต่ถ้ามีจริงเป็นจริงตามที่คาดคะเน ก็
จะต้องเกิดขึ้นมานานแล้วด้วย ข้อความเช่นนี้จะต้องใช้ ๓ ปัจจัย กับ
กิริยาอายขยายหมวดภาวิตสุนฺติ ๓ ปัจจัย บ่งถึงเรื่องที่มานานแล้ว
ภวจสฺนิติบ่งถึงอนาคตซึ่งไม่แน่นอน ตัวอย่างเช่น
: ต้นไม้นี้จักถูกเทวดาศักดิ์ใหญ่ลิงอยู่แน่
: อยู่ มหาสุขาย เทวดาย ปริคุคโต ภวิสฺสติ ฯ (๑/๓)
(ศพว่า ปริคุคโต แสดงว่า ถ้าสิงอยู่สิ่งนานแล้ว ภวจสฺนิติ
แสดงถึงการคาดคะเน ยังไม่แน่ใจ)
ถ้าเริ่มใหม่ว่า อยู่ มหาสุขาย เทวาย ปริคุคโตสฺติ ฯ
ความก็จะแกลายเป็นว่า คาดการณ์ข้างหน้า ซึ่งเป็นอนาคตแท้ และ
เป็นการแสดงความมั่นใจว่าแน่นอน
ขอให้ดูประโยคต่อไปนี้เปรียบเทียบ
: ตายปี โกจิ นิทกิโล ปุริโมภา อุกกุโณ ภิสฺสติ
ปู ฯ ฯ (๑/๕)